Günün Kitabı | Şakir Paşa Ailesi | Şirin Devrim

Yeni Zamanlar Sahaf (2. El Kitaplar)

Çeviren: Semra Karamürsel

Kitap Kitap Künyesi

Yayın Tarihi: Eylül 1998

Kategori: Anı Biyografi

Barkod: 9786051113104

Sayfa Sayısı: 304

 Dil: TÜRKÇE

Şirin Devrim dayısı Cevat için şöyle der; ‘Cevat, Hemingway, Mark Twain ve Thoreau’nun karışımı bir filozof, bir bilge, bir doğacı ve ateşli bir insan hakları savunucusuydu.’

Aile fertlerinin hepsi, sanatçı ruhlu doğmuş gibi.  Hepsi ayrı ayrı oldukça ilginçler, hatta tanıdıklarınız bile çıkabilir. Zira ailede dünya çapında tanınmış ressam, yazar, seramik, gravür ve tiyatro sanatçıları bulunmakta.

1855 – 1914 yılları arasında yaşayan Mehmet Şakir Paşa, Elmalı Türkmen aşiretinden olup Afyonkarahisar’ın Kabaağaç bölgesine yerleşmelerinden dolayı soyadları Kabaağaçlı’dır.

Askeri eğitim alan Şakir Paşa abisi ile Osmanlı Devleti’ne hizmet eder. Girit’te görev yaparken Girit’li bir ailenin kızı olan Sare İsmet Hanım’la evlenir.

Şakir Paşa’nın ikinci evliliği olan bu evlilikten altı çocuğu olur; Cevat, Hakiye, Ayşe, Suat, Fahrünnisa ve Aliye. Büyükada’da büyük bir köşkte yaşayan ailenin kitapta oldukça hoş anıları var.

Kalabalık bir ailenin 1900’ler başı harika piknikleri, deniz sefaları, akşam yemekleri ve sohbetleri. Adanın o zamanki bakirliği ve güzelliğini hayal edince gerçekten iyi vakit geçirmişler.

Şakir Paşa’nın abisi Cevad Paşa Osmanlı tarihi ile ilegili iki kitap yazmış, sadrazamlık yapmış biridir. Şakir Paşa’da emekli olana kadar askeriyede önemli vazifelerde görev alır. Emekli olduktan sonra Büyükada’ya yerleşen ailede Şakir Paşa çocuklarının eğitimine çok önem verir.

Kendisi de fotoğraf çekip kendi karanlık odasında basan Şakir Paşa çokça okuyan ve yazan bir adamdır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı (1890-1973), Halikarnas Balıkçısı olarak bilinir. Bu isimle rumuzuyla birçok kitap yazan yazar. Sanat eğitimi alır ve resim yapar.

Babası Şakir Paşa’yı gittikleri çiftlikte silahla vurup öldüren Cevat Şakir on dört yıl hapis yatar. Çıktığında ise aileyle arası biraz açılmıştır. Onraları bir gazetede işe giren Cevat Şakir yazdığı bir yazıdan ötürü yeniden tutuklanır. Sonraki tutuklanması ise Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye hakaretten olur. Olaylara milliyetçi değil daha çok entelektüel bir bakış açısıyla bakan yazar, dayısını çok seven Şirin Devrim onu sürekli ziyaret eder.

Bodrum’a yerleşen ve orada balıkçılık yapıp yazan Cevat Şakir Giritli eşi ile daha sonra İzmir’e taşınır ve orada turist rehberliği yapar.

1973’de ölen Halikarnas Balıkçısı’nın cenazesi yoğun kalabalıkla birlikte, Bodrum’da kendi adının verildiği caddeden geçirilerek yüksek bir kayalığa gömülür.

…

A Turkish Tapestry/Harika Çılgınlar/ Şirin Devrim

Kitap Hakkında:

Füreya Koral ve Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir gibi sanatçıların yetiştiği bir aile: Şakir Paşa ailesi. Bu ailenin tarihinden Osmanlı’nın son dönemleri ile Kurtuluş Savaşı’nı ve Cumhuriyet’in ilk yıllarını kapsayan bir kesit. Şirin Devrim’in kaleminden…

Yazar Hakkında: Şakir Paşa’nın torunu olan Devrim, çocukluk yıllarını İstanbul’da geçirmiş.

Hakkında

Tanınmış sanatçılar yetiştirmiş Şakir Paşa ailesinin bir ferdi olan sanatçı; ressam Fahrelnisa Zeid ve yazar İzzet Melih Devrim’in kızı, Halikarnas Balıkçısı’nın ve Aliye Berger’in yeğeni, seramik sanatçısı Füreya Koral’ın kuzenidir. İstanbul Şehir Tiyatroları’nda 1960’ların ünlü başrol oyuncusudur. ABD’de ünlü tiyatro okullarında reji ve oyunculuk dersi vermiştir.

Hayatı

1926’da İstanbul’da dünyaya geldi. Yazar İzzet Melih Devrim ve ressam Fahrelnisa Zeid çiftinin ikinci çocuğudur. Ressam Nejat Devrim’in kızkardeşi.

Annesi ikinci evliliğini Irak Kralı I. Faysal’ın kardeşi Emir Zeid ile yapmıştı. Bu yüzden çocukluğu İstanbul’da ve Bağdat’ta geçti; üvey babasının görevi yaptığı Avrupa kentlerinde bulundu. İstanbul’da şimdiki adı Robert Kolej olan Amerikan Kız Koleji’den mezun olduktan sonra tiyatro öğrenimi için New York’a gitti. İlk evliliğini tiyatro öğrenimi sırasında Amerikalı bir başka öğrenci ile yaptı. Yale Üniversitesi’nin tiyatro bölümünü bitirdi.

Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda oyuncu ve rejisör olarak görev yaptı. Bu kurumda sahneye oyun koyan ilk kadın sanatçı oldu.

İkinci evliliğini mühendis Şehsuvar Menemencioğlu, üçüncü evliliğini Mücap Ofluoğlu ile yaptı. Muhsin Ertuğrul’un Şehir Tiyatrolarından ayrılması üzerine 1966’da bu kurumdan istifa etti ve ABD’ye gitti. ABD’de pek çok tiyatroda oynama fırsatı buldu. Standford, Carnegie-Mellon ve Wisconsin Üniversiteleri’nde ders verdi. 1972’de Robert Treir ile evlendi.

Ailesinin öyküsünü “A Turkish Tapestry” adıyla kitaplaştırdı ve kitap daha sonra “Şakir Paşa Ailesi-Harika Çılgınlar” ismiyle Türkçe olarak da yayımlandı. 1994 tarihinde Jack Nicholson’ın başrolünü oynadığı Wolf adlı Mike Nichols filminde konuk oyuncu olarak rol aldı.

Şirin Devrim’in cenazesi 13 Mart Cumartesi günü Dolmabahçe’deki Bezm-i Alem Valide Sultan Camii’nde gerçekleştirilen törenin ardından, Büyükada’daki aile kabristanına defnedildi.

Tam adı: Şirin Devrim Treir

Unvan: Türk tiyatro oyuncusu, yazar.

Doğum: İstanbul, 1926

Ölüm: İstanbul, 7 Mart 2011

…