Sinema Oyuncusu Kadir Savun Kimdir?
Sinema değerlendirme yazarı: Nuri Kaymaz
Kadir Savun, 15 Ağustos 1926 tarihinde Erzincan’nın İliç ilçesinin Doruksaray köyünde doğmuştur. Babası Osman Savun’dur. Emniyet mensubu olan babasının tayini ile 1931 yılında çok küçük yaşta İstanbul’a geldi. Annesi Trabzoludur. Kadir Savun, altı erkek kardeşlerdi. Annelerinin ilk eşinden dünyaya gelen üvey ağabeyleri Ragıp’tan sonra sırayla Kadir, Faruk, Ahmet, Salih ve Saim doğmuştur. İlkokulu ve ortaokulu Nişantaşı’nda bitirdi. Kabataş lisesinde okudu fakat okulu yarıda bıraktı.
Bir süre bankada memur da olarak çalıştı.
Kadir Savun, bir süre harp okulunda çalıştı. Ardından evlerine yakın olan And Film’de “set işçisi” olarak işe başladı ve böylelikle sinemaya ilk adımlarını attı. Sinemacılıktan ilk başlarda pek hoşlanmadı, şoförlük yapmaya başladı, daha sonra yönetmen Faruk Kenç’in yanında Bir süre “yapım amirliği” yaptı And Film’de, kastla ilgilenerek kast işini de yürüttü.
Sinemaya başladığı yıllarda ilk evliliğini yaptı Saffet Hanım’la. Daha çocukları bile olmadan gencecik kadının ölmesinin nedeniyle uzun sürmedi bu evlilik. Damat olarak o kadar sevildi ki aynı ailenin ikinci kızı olan Nermin’i verdiler ona. Bu evlilikten Iraz adında bir kızları oldu. Yılanların Öcü filminde Aliye Rona’nın canlandırdığı Iraz ana karakterinden etkilenerek kızına Aliye Iraz adını koymuştur.
Kadir Savun’un sinemada ilk rol aldığı film 1949 yapımı 1949 Üvey Baba filmiydi. Burada Jandarma Ast. Subay rolünü canlandırdı. Daha sonraki yıllarda birçok filmden de tanıyacağımız Kadir Savun’un başarılı bir sinema hayatı oldu. Yaklaşık 400 sinema filminde rol aldığı Yeşilçam’ın önde gelen karakter oyuncularından birisi oldu. Sert görünüşünün altındaki yumuşak kalbiyle hep iyi ve babacan rollerde oynadı.
1960’larda Suphi Kaner ile birlikte Azim Film’i kurdu kısa bir süre yapımcılık yaptı.
Kızılırmak-Karakoyun (1960), Yumurcak serisi (1970), Güler misin Ağlar mısın (1975), Deli Yusuf (1975), Görünmeyen Düşman (1978), Bodrum Hakimi (1976), Kader Bağlayınca (1976), Zübük (1980), Vatandaş Rıza (1979), Arkadaşım (1982), Güneş Doğarken (1984), Varyemez (1991), Fahriye Abla (1984), Arabesk (1988), Senede Bir Gün (1965), Dila Hanım (1977) ve İmparator (1974) rol aldığı filmlerden sadece bir kaçı. Onu daha çok ellilerin ikinci yarısından itibaren neredeyse resmi oyuncu olarak tescillendiği Kemal Film yapımlarından, tabi özellikle yapımcı ve usta yönetmen Osman Seden filmlerinden tanıyor ve seviyoruz.
1971 yılında yönetmenliğini Ömer Lütfi Akad’ın yaptığı başrolünde Orhan Gencebay’ın oynadığı “Bir Teselli Ver” filminde demirci ustası rolünde oynadı.
Dertler Benim Olsun’un şefkatli esnafı, Batsın Bu Dünya’nın güçlü ve pederşahi davranış biçimini reddeden motorcusu, Hatasız Kul Olmaz’ın merhametli imamı, Ben Topraktan Bir Canım filminde güçlü kudretli koğuş ağası, sözü geçen mafya lideri, Yarabbim’in güvenilir kahyası; Kördüğüm’ün biraz yorgun pansiyon işletmecisi, Zulüm’ün inzivaya çekilmiş balıkçısı, Kan Çiçeği’nde yürümekte güçlük çeken ve oldukça hasta gözüken mafya mensubu. Her karaktere yakışan ve onları başarıyla canlandıran, yakışıklılığına, heybetli görüntüsüne, müthiş oyunculuğuna saygıyla eğilmek gerekir, Büyük sinema emekçisi ve babacan karakterli Kadir savun.
Önemli filmleri arasında ‘Kızılırmak Karakoyun’, ‘Yumurcak’ serisi, ‘Güler Misin Ağlar Mısın’, ‘Deli Yusuf’, ‘Görünmeyen Düşman’, ‘Bodrum Hakimi’, ‘Kader Bağlayınca’, ‘Zübük’, ‘Vatandaş Rıza’, ‘Arkadaşım’, ‘Güneş Doğarken’, ‘Varyemez’, ‘Fahriye Abla’, ‘Arabesk’, ‘Senede Bir Gün’, ‘Dila Hanım’, ‘İmparator’ sayılabilir.
“Denizin Kanı”, “Güneşin Battığı Yer” gibi TV dizilerinde de rol alan sanatçı oyunculuk çalışmalarını 1990′a kadar sürdürdü.
Evlilikleri:
1.eşi: Sinemaya başladığı yıllarda ilk evliliğini Saffet Hanım’la yaptı. Eşi genç yaşta vefat etti.
2.eşi: Eşi ölünce ilk eşinin kız kardeşi Nermin Hanım’la evlendi. İraz Savun adında bir kızı vardır.
Kadir Savun, 10 Ekim 1995 tarihinde İstanbul’da 69 yaşında akciğer kanser hastalığına yenilerek vefat etti.
Kaynakçalar
Hürriyet Gazetesi 12 Ekim 1995
Milliyet Gazetesi 11 Ekim 1995