İstanbul’un ilk Edebiyat Kıraathane Evi | Kerim Özbekler – Gazeteci- Yazar- Şair
Kırâat Arapça’da “okuma” anlamına gelir. Hâne ise yer, mekân demektir. Bu iki sözcüğün bileşimi “okuma yeri” anlamına gelir. Böyle diyor 2018 Türkiye’sinin yasaklı Vikipedi’si…
Bizim Kıraathane’miz de işte her şeyden önce bir okuma yeri. Okuduklarımızı konuşma yeri. Birbirimizi dinleme yeri.
Birlikte bakma, birlikte görme, aynı şeye bakarken farklı şeyler görme, bu farklılığın değerini bilme yeri. Kitaplarla, sergilerle, bazen müzikle uyanma, sarsılma, iyileşme yeri. Atölyelerde birlikte bir şeyler yapma, birlikte yazma çizme, birlikte ve birbirimizden öğrenme, öğrenirken üretme yeri. Yaşadığımız mahalleyi, şehri, ülkeyi, gezegeni doğasıyla dokusuyla daha iyi anlamanın, daha yaşanılır kılmanın, çocuklarımıza daha iyi bırakmanın yollarını birlikte arama yeri.
Bizim Kıraathane’miz kendi küçük gönlü geniş bir yer. Bizim Kıraathane’miz biz, yani siz, yani hepimiz nasıl şekillendirirsek öyle şekillenecek bir yer. Velhâsıl tek renkli, tek sesli, tek sözlü olması imkânsız bir yer.
Bizim Kıraathane’miz İstanbul’un ilk Edebiyat Evi. Edebiyatın kapsadığı her şeye, yani bütün bir hayata, hatıralarımızda ve hayallerimizde yeri olan her şeye kapısı açık bir ev… Bizim evimiz sizin eviniz. Hadi buyrun, içeri gelin.
Kıraathane’de Her Sezon Neler Var?
Sezon: Kıraathane’nin sezonları, mevsimlere kardeş ama bire bir eş zamanda başlayıp bitmeyen üç aylık dönemlerden oluşuyor. Takvimler başka şey söylese de biz bu evde güneşin ışınlarının nereye nasıl düştüğüne odaklanıyor, ekinoksların ve solstislerin hemen ardından bir sezondan diğer sezona geçiyoruz. Sonbahar sezonumuz: Ekim-Kasım-Aralık; kış sezonumuz: Ocak-Şubat-Mart; ilkbahar sezonumuz:
Nisan-Mayıs-Haziran; yaz sezonumuz: Temmuz-Ağustos-Eylül.
Sergi: Kıraathane’de her sezon bir sergiyle başlıyor. Bizim evimiz bir galeri ya da müze değil ama sanat yine de odalara giriyor, duvarlara yerleşiyor, köşelere kuruluyor, sözlerle göz göze gelmeyi bekliyor. Sergilerimiz, sonbahar sezonunda resmî tatiller dışında hafta içi her gün ve Cumartesi günleri 14:00-19:00 arasında gezilebilir.
Konuşma: Kıraathane her konuyu konuştuğumuz bir yer. İfadenin, sözün, kelimelerin, hattâ harflerin yasaklanabildiği bir diyarda, susmak istemeyenlerin, konuşmanın ve dinlemenin değerini bilenlerin gelip konuştuğu bir yer. Edebiyat Konuşmaları, Felsefe Konuşmaları, Ekonomi Konuşmaları, Güncel Sanat Konuşmaları, Mimarlık Konuşmaları, Zarf-Mazruf Konuşmaları, Sinema Konuşmaları, Gastronomi Konuşmaları, Queer Üzerine Konuşmalar, Ebeveyn Konuşmaları kış sezonundaki konuşma başlıklarımızdan birkaçı.
Şiir Gecesi: Kıraathane, şairlerin şiirli buluşmalarına kapısını açıyor, bu gecelerin “şiirsel” mi “şairâne” mi olacağını katılımcıların takdirine bırakıyor. Bazen yeni bir şiir kitabından okumalarla, bazen mısralarını ezbere bildiğimiz bir şairi anarak, bazen genç bir şairi ilk kez tanıyarak, bazen şiirden yola çıkıp her şey üzerine düşünerek konuşuyoruz.
Atölye: Kıraathane’de senaryo yazarlığından sözlü tarihe, çizgi romandan belgeselciliğe, seramikten fotoğrafa çok geniş bir yelpazede atölyeler planlıyoruz. Bir günlük atölyeler olabildiği gibi aylara yayılan uzun süreli sertifika programlarımız da var. Atölyelerde amacımız sadece birlikte öğrenmek değil aynı zamanda birlikte üretmek. Çocuk ve gençlik atölyeleri de programın bir parçası.
Kitap Stüdyosu: Bu stüdyoya girenler birbirleriyle konuşarak kitap üretiyorlar. Belli bir konudan yola çıkan, kelimelerine ket vurulmamış samimi bir sohbet, izleyicilere kapalı özel bir seansta kayda alınıyor. Konuşmanın kaydı daha sonra, Kıraathane tarafından kitap olarak yayımlanıyor.
Book Club: Başka dillere doğup da Türkiye’de konuşulan dillerin edebiyatını merak edenler, yolu İstanbul’a düşmüş göçebe ruhlar için kurduğumuz bu kulüp ayda bir toplanıyor. Türkiyeli yazarların kitaplarını bir moderatörün de katılımıyla İngilizce çevirilerinden okuyup İngilizce tartışıyor.
K24’le “Tatlı Perşembe”: Yeni yazı ve söyleşilerini yayına aldığı Perşembe günlerini birer “Tatlı Perşembe”ye dönüştüren çevrimiçi Kitap-Kültür-Kritik dergimiz K24’ün yazar ve editörleri, Kıraathane’de okurlarıyla yüz yüze sohbet imkânı buluyor.
Kitap Sohbeti/Yazar İmzası: Kıraathane bazen matbaadan yeni gelmiş bazen de ilk baskısının üzerinden zaman geçmiş ama gözden kaçmasını istemediğimiz kitapların yazarlarını, çevirmenlerini okurla buluşturuyor.
Film Gösterimi: Belgesel Sinemacılar Birliği’nin desteğiyle Kıraathane’de belgesel filmler izliyor ve bu filmlerin yönetmenleriyle sohbet ediyoruz.
Okuma Tiyatrosu: Biz tiyatroyu çok seviyoruz. Kıraathane’de kalabalık bir izleyici kitlesi önünde oyunlar sahneleyebilecek yerimiz yok ama tiyatrocuların repliklerini metinden okuyarak izleyicilerle iç içe sahneledikleri oyunlara ve sürpriz performanslara odalarımızı açıyoruz.
Genç Okurlar Genç Yazarlar Programı: Kıraathane’nin İstanbul Edebiyat Evi olarak yeni yerinde yeni hayatına başlamasından önce de yürüttüğümüz bu program, 15-19 yaş arası gençleri yazar ve eğitmenlerle birlikte okumaya, yazmaya, eleştirmeye, editörlüğün ve yayıncılığın inceliklerini öğrenmeye teşvik eden bir atölye. Programı başarıyla tamamlayan katılımcılar sertifikalarını alıyor ve yazdıklarını yayınlama imkânı elde ediyorlar. Amaç bunları yaparken, hak temelli bir yaklaşımla, her türlü ayrımcılığa karşı eşitlikçi bir duruşu, kelimelerin değerini bilen ve ifadenin özgürlüğüne inanan bir yaklaşımı içselleştirmek.
Çocuklarla Okuyoruz: Cumartesi sabahları çocuklarımızla birlikte Kıraathane’deyiz. Küçük yaştan itibaren hayatımızda hikâyelere, kitaplara daha geniş bir yer açmak, yaratıcılığımızı da besleyip büyütmek için.
Evdeki Misafir (Writer/Artist in Residence): Kıraathane’nin yatılı misafirleri de oluyor. Bazen uzak bir ülkeden bazen yakın bir diyardan gelen bir yazar, düşünür, sanatçı evimizin “Misafir Odası”nda kalıyor ve burada kaldığı süre içinde İstanbul’daki okurlarla, yazarlarla, sanatçılarla buluşuyor, konuşuyor, öğretiyor, öğreniyor.
Son Dakika: Her sezonun programını önceden hazırlayarak katılmak istediğimiz etkinlikler için zaman ayırma ve kayıt yaptırma şansımızı artırmak istiyoruz. Tabii, ne zaman ne olacağını önceden kestirmeyi zorlaştıran zamanlardan geçtiğimizi de unutmuyoruz. Gerek programdaki olası son dakika değişikliklerinden gerekse önceden açıklanan programda yer almayan sürpriz etkinliklerden haberdar olmak için bu sitenin yanı sıra herkesi sosyal medya hesaplarımıza da davet ediyoruz.
…