Gallium, Sihirbazların Sevgilisi Eriyen Metal | Biray Erdopan

Derleyen: Mahir Akarsular

Gallium, insan tenine değdiğinde eriyen bir metaldir.
Çoğu sihirbazın hatta onlara sihirbaz demeyelim illüzyonistin kullandığı bir numaradır bu. Size bir metal kaşık veya para gösterirler ve bu parayı kolay bir şekilde
eğip, büküp, eritebilirler. İşte tüm bu illüzyonları yapabilmelerinin altında Galyum (Gallium) elementi gizlidir.

Demire oldukça benzemesi ile ünlü olan bu metalin erime sıcaklığı 29,76 derece olunca elimizin sıcaklığı ile bile eriyik hale geçebiliyor. Siz de bunu görünce
demiri eriten adam olarak karşınızdakine hayranlık içinde bakıyorsunuz.

Geçmiş zamanlarda bir televizyon programına konu olan, metal bir yüzüğü eriterek yok eden adamın hikayesi de budur işte. Zaten günlerce konuşulmuş olması
da Gallium elementinin bilinmezliği ile ilgiliydi.

Gallium elementinin özelliklerine değinecek olursak;

Gallium (Latince: Gallia, anlamı Galya, Fransa) ve (Gallus anlamı horoz) ilk olarak Lecoq de Boisbaudran tarafından 1875 de keşfedilmiştir. Daha sonra Dimitri
Mendeleyev tarafından da periyodik tablodaki yeri belirlenmiştir. Boisbaudran elemente kendi ismini vermek yerine ozamanın kelime oyunundan yararlanarak
Fransa’ya verilen latince isim olan Galya’ya atfen bu ismi vermiş ancak Gallusta Lecoq’un soyadının Latincesidir ve horoz anlamına gelmektedir.

Doğada saf halde bulunmayan ancak elde etmesi kolay olan Galyum (Gallium) elementinin sembolü ‘Ga’ dır. Gümüşsü beyaz renkte ve bıçakla kesilebilecek
kadar yumuşak bir element olan Gallium oda sıcaklığının üstünde 3 katı halde bulunur. Boksit ve çinkonun saflaştırılması sırasında alüminyumla beraber elde
edilir. Aslında Galyum bir yan üründür. En çok kullanılan bileşikleri gallium nitrit ve gallium arsenik’tir.

Eridiğinde ilginç bir hal alan Gallium elementi günlük yaşamımızda kullandığımız aletlerin bazılarında da kullanılmaktadır. Mikrodalga fırınlar ve kızılötesi
kullanılan cihazların haricinde Gallium, 30 derecenin üstünde sıvı olduğu için yüksek sıcaklıkları ölçmeye yarayan termometre yapımında da kullanılır. Bazı
spektrografik analizlerin hassaslığını arttırmada, manyetik madde ve ısı iletken ortamı olarak, süper iletken bileşeni olarak, yüksek sıcaklığa dayanıklı yağlayıcı
olarak ve sıcaklıkta sertleşen madde olarak kullanılır. Gallium arsenitten yarı iletken yapılmasında da yararlanılır.

Ayna üretiminde de kullanılan gallium, porselen ve cam sanayisinin de vazgeçilmezlerindendir. Ayna, cam, porselen vb. maddelerin pürüzsüz bir hal almasını
sağlamak için kullanılan bir elementtir. Bu maddeler, Gallium ile yıkanır ve kullanıma hazır hale getirilir.

Gallium elementinin içinde zehir de bulunur. Ancak bu zehrin etkisi çok düşüktür. Yani insan sağlığına zararı ancak yutulduğunda olur.

Alıntı : Biray Erdopan