Edward Said’le Sanat ve Siyaset Üzerine Söyleşi

Skopbülten / New Statesman & Society, Çeviri: Fırat Mollaer

Politik inançlarınız üzerinde en çok etkisi olan kitaplar ve yazarlar hangileri?

Frantz Fanon: Yeryüzünün Lanetlileri; Marx ve Engels: Alman İdeolojisi; György Lukács: Tarih ve Sınıf Bilinci; Antonio Gramsci: Hapishane Defterleri; George Antonious: Arap Uyanışı; Enver Abdülmalik: Mısır: Askerî Toplum; C. L. R. James: Siyah Jakobenler; Aimé Césaire: Anavatanıma Dönüş Defteri; Mahmud Derviş’in şiirleri.

Herkesin görmesini, okumasını ve duymasını en çok istediğiniz bir film, kitap, oyun ve şarkı ya da müzik parçası söyleyebilir misiniz?

Film: Gillo Pontecorvo’nun yönettiği Cezayir Bağımsızlık Savaşı ve Bob Rafelson’ın yönettiği Beş Kolay Parça.

Kitap: Duygusal Eğitim (Gustave Flaubert) ve Nostromo (Joseph Conrad).

Oyun: Ciddi Olmanın Önemi (Oscar Wilde) ve Kral Lear (Shakespeare).

Müzik: Mecburen birden fazla olacak… Wagner: Siegfried 3. Sahne; Bach: Goldberg Varyasyonları ve Füg Sanatı; Schumann: Symphony 2; Chopin: Barcarolle; Strauss: Başkalaşımlar; Beethoven: Uzaktaki Sevdiğime; Bruckner: Symphony 8 (ya da 9): Berg: Lulu; Mozart: Cosi fan tutte.

Yaşamınızın erken safhalarında üzerinizde önemli etki bırakan kişiler kimler oldu?

Ebeveynlerim Wadie ve Hilda Said; Mısır’da işkence edilerek öldürülen, siyasi olarak adanmış doktor Ferid Haddad; Filistinli şair ve eylemci Kemal Nasır; piyanist ve müzik öğretmeni Ignace Tiegerman; şair ve eleştirmen R. P. Blackmur.

Yaşamınız boyunca politik görüşleriniz üzerinde en çok etkisi olan olay nedir?

Haziran 1967 savaşı ve sürmekte olan İntifada (1987-).

En çok hayran olduğunuz politik figür –yaşayan ya da vefat etmiş– kim?

Gramsci, ve İntifada’nın kadınları.

Şu anda bireyin özgürlüğü ve bağımsızlığı karşısındaki en büyük tehdit sizce nedir?

Eleştirel bilinç eksikliği (dolayısıyla ortodoksi ve dogma) ve sansürün mevcudiyeti (dolayısıyla ifade özgürlüğündeki sınırlamalar).

Önemli meselelerde –kendinizden başka– en çok kimin fikirlerine itimat edersiniz?

Politikada, Ibrahim Abu-Lughod, Şefik el-Hut, İkbal Ahmet ve Noam Chomsky.

Estetik ve edebiyat konularında, Richard Poirier, Tony Tanner ve Michael Fried’in görüşleri.

Müzikle ilgili konularda, Fred Grab ve Donald Mitchell.

Eğer tek bir yasa geçirebilecek olsaydınız ne olurdu?

Filistin halkına dönüş hakkı veren bir yasa.

Kaynak: New Statesman & Society, 21 Ocak 1994.

Edward Wadie Said Said Kimdir?

 (Arapça: إدوارد وديع سعيد‎, Idwārd Wadīʿ Saʿīd) (d. 1 Kasım 1935 – ö. 25 Eylül 2003), karşılaştırmalı edebiyat profesörü ve aktivist, teorisyen.

Amerikan vatandaşı, Filistinli Hristiyan bir baba ile Lübnanlı Hristiyan annenin Filistin’de dünyaya gelmiş iki çocuğundan biridir.

Doğu’nun Batı tarafından (ve Batı’da) temsili konusunu, dönemin ünlü şarkiyatçı yazarlarının metinlerini kaynak olarak kullanıp analiz ettiği ve yorumladığı Orientalism (“Oryantalizm”) isimli kitabı ilk olarak 1978 yılında yayımlandı. Said’in -akademik bir dal olarak da nitelenebilen- şarkiyatçılık konusunu ele alışındaki titizliğini ve incelediği metinler üzerindeki uzmanlığını bir araya getirdiği bu temel eser birçok teorisyen için bu konuda çığır açmıştır. Günümüz postmodern kültür teorilerine geçişten önce, modernliğin eşliğinde kapitalizm ve emperyalizmin kök salma sürecine dair de önemli fikirler barındıran eser, aralarında Türkçenin de bulunduğu birçok dile çevrilmiştir. Said, bu temel eseri dışında klasik müzik üzerine yazdığı kitaplarla ve Filistin meselesine değindiği sayısız makaleleriyle de tanınır.

Wikipedia