Dolar 34,2618
Euro 37,3854
Altın 2.922,52
BİST 8.832,65
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Hatay 30 °C
Parçalı Bulutlu

Çivi Yazısı Nasıl Çözüldü | Mahir Akarsular

06.08.2020
2.002
A+
A-
Çivi Yazısı Nasıl Çözüldü | Mahir Akarsular

Çivi yazısını çözen öncü yazı Eski Persçe yazıttır. Bu üç dilli yazıtlar Ahamenid kralları dönemine aittir. Yazının çözümü Rawlinsonun on yılına mal oldu.
Bu yazıt sayesinde Eski Pers dili ve yazı sistemine Grotefend den daha çok uğraşan Rawlinson; öncelikle Yunan tarihinden yaptığı karşılaştırmalarla, Parius’un egemenliği altındaki halkların ve kralların isimlerinin metindeki yerlerine saptayarak aldı.
Rawlinson Sankritçe hakkındaki bilgileriyle eski persçenin bu dillerle olan ilgisini fark etmesi, kelime anlamlarını ve gramakik özellikleri bulmasına yardım etti.
Rawlinson ms.1846 yılında Bisutun anıtı eski persçe bölümünü tamamlıyarak yayınlaması, dillerin çözümü araştırmasında bir başlangıç oldu. Örneğin. Bugünkü bilgimizle Yunanca Hystaspes desteklenmektediçe, vı-sa-a-ta-a-sa-pa-ha-ya, Elamca I Mi-is-da-as-da, Babilce m Us-ta-as-pa şeklinde yazılı. Yinede başa dönüp çözüm için Ahameneid yazıtlarından yola çıkılmalı denip devam edildi. Ahameneid kral listesinde 300 den fazla işaret vardı. Kelimeler arası ayraç yani birbirinden ayıran nokta yoktu diyelim. Grotefend adlı bilimcinin Babilceden sağladığı Xerxes yazıtı Babilce bölümünün çözümü biraz kolaylık sağladı. Eski persçede 4 işaretle ifade edilen “kral” kelimesi için sadece 1, “büyük” ifadesi içinde 2 işaret kalıyordu.
Babilce Sarru “kral” kelimesi yerine, Sümerceden alınmış logografik şekli LUGAL kullanılmış.
Çivi yazısının bir özelliğide bir”r” harfi için 7 değişik işaret yani karekter saptandı, ama yanlış girdi. Hemen anladığı hatayı düzeltti, düzeltme şöyle.Sesli ve sessiz harflerin bir arada yazıldığı heceleri tesbit etti. En son 790 satırlık sekiz yüzlü kil prizmayı çözmeye karar verdiler.
Dilcilerin her birine kapalı zarflarda metinleri gönderdiler. Özellikle bir araya gelmemeleri istendi.
Sonuçta dört çözümde önemli oranda birbiriyle tutarlılık gösterince, çivi yazısını bilimsel olarak yayınlayabilmek için hiçbir engel kalmadı. Yalnız çift, üç veya daha çok dilde yazılmış tabletlerin bulunması ve okunabilen dilin yaşayan başka dillerle olan akrabalık ilişkilerinin ortaya çıkarılması. Nitekim Babilde rahip okullarında Sümercenin o dönemde ölmüş dil olmasına karşın, sayısız dini, mitolojik ve edebi metinlerde sözlük listelerinde geçmekteydi.
Hititçe de 1906 yılında Boğazköyde çıkan onbinlerce tablet eski Babil yazı sistemi kullanılmış olduğu için kolayca okundu. Çözen Hrozny’nin üzerinde durduğu bir cümlede Hititçede watar “su” (almanca “wasser”. Hititçece ed- yemek (almanca “essen” Latince “edere” kelimeleri saptandı. O dönem dahi diller arası akrabalıkların saptanmasında ve dillerin çözümünde önemli oldu. İlk çözülen ortak cümleler;
Hrozny Hititçe metinde geçen NINDA-an ezzatteni, WATARNA- ekutteni Çevirisi ekmek yedim, su içtim.( Nında: ekmek, Watar:su )demektir.Böyleliklede çivi yazısı çözülmüş oldu


————

Administrator
Editörden Yazı Atölyesi, Çağdaş Türk ve Dünya Edebiyatı’nı merkezine alan bir Websitesidir. Yazı Atölyesi’ni kurarken, okurlarımızı günümüzün nitelikli edebi eserleriyle tanıtmayı ve tanıştırmayı hedefledik. Yazarlarımız, Yazı Atölyesi’nde, edebiyat, sanat, tarih, resim, müzik vb. pek çok farklı alandan bizlere değer katacağını düşünüyoruz. Bu amaçla, sizlerden gelen, öykü, hikaye, şiir, makale, kitap değerlendirmeleri, tanıtımı ve film tanıtım yazıları, anı ve edebiyata ilişkin eleştiri yazılarla, eserlerinize yer veriyoruz. Böylelikle kitaplarınızla eserlerinizin yer aldığı Yazı Atölyesi’nde, dünya çağdaş edebiyatı ile sanatın pek çok farklı alanında değer katacağına inanıyoruz. Yazı Atölyesi kültür sanatın, hayatın pek çok alanını kapsayan nitelikli edebiyat içerikli haber sunar. Bu nedenle başka kaynaklardan alınan, toplanan, bir araya getirilen bilgileri ve içerikleri kaynak belirtilmeksizin yayına sunmaz. Türkçenin saygınlığını korumak amacıyla ayrıca Türk Dil Kurumu Sözlüğünde önerilen yazım kuralları doğrultusunda, yayınladığı yazılarda özellikle yazım ve imla kurallarına önem verilmektedir. Yazı Atölyesi, üyeleri ve kullanıcılarıyla birlikte interaktif bir ortamda haticepekoz@hotmail.com + yaziatolyesi2015@gmail.com mail üzerinden iletişim içinde olan, bu amaç doğrultusunda belirli yayın ilkesini benimsemiş, sosyal, bağımsız, edebiyat ağırlıklı bir dijital içerik platformudur. Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz.   http://yaziatolyesi.com/   Editör: Hatice Elveren Peköz   Email: yaziatolyesi2016@gmail.com haticepekoz@hotmail.com   GSM: 0535 311 3782 -------*****-------
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.