Haftanın Kitabı | Ayarsız Kadınlar Cemiyeti / Dürsaliye Şahan

Romanda yer alan tüm karakterler, hemen hemen hepsi mutluluğu yakalıyor, sevdiğine kavuşuyor. Sadece Şaheste yalnız ve yaptıklarının bedelini ödüyor.

Sibel Unur Özdemir

Ayarsız Kadınlar Cemiyeti, Dürsaliye Şahan’ın Sola Yayınlarından çıkan son romanı. Akıcı bir dille yazılmış. Kurgu sizi yormadan bir su gibi akıyor satırlar boyunca. Sayfa sayısı 168.

Ben iki gün gibi kısa bir sürede okudum bitirdim romanı. Beğendim. Bizden, bildiğimiz bir konu tüm naifliği ile sayfalara aktarılmış. Fazlaca dallanıp budaklanmamış. Mevzu, özünden ayrılarak başka yollara sapılmamış. Yalın olarak okura ulaştırılmış. Bu nedenledir ki kolay okunuyor, okuyucusunu zorlamıyor.

Kitabın adı niye “Ayarsız Kadınlar Cemiyeti” diye düşündüm kitabı okumadan önce. Kitabı okuyunca ve sonlarına doğru yaklaştıkça kitabın içinde öykünün kahramanlarından bazılarının ayarsız kadınlar olarak nitelendirildiklerini gördüm. Sonra düşündüm Bahar, Zahide, Neriman, Ebru, Şaheste, Zilşan ayarsız kadınlar mıydı yoksa bu isim kitabın dikkat çekmesini sağlamak için mi konulmuştu?

Şaheste gelinini öldürmeyi düşünecek, kızını intiharın eşiğine sürükleyecek, istemeden de olsa oğlunu zehirleyecek kadar kadar ayarsızdı.

Bahar ezilmiş, içine kapanmış genç bir kızcağızdı. Kendi dünyasında hayatın ona getirdiklerini kabullenerek yaşayıp gidiyordu Şaheste’nin tüm zorlamalarına karşın. Ayarsız değildi bana göre, mağdurdu.

Ebru baskın bir yapıya sahip, dominant bir karakter. Eşinin üzerinde egemenlik kurmuş. Kayınvalidesine karşı da mesafeli. Şaheste gibi bir kadın gelininin üzerinde hükümdarlık kuramadığı için Ebru’ya karşı kin besliyor, oğlunu paylaşmak istemiyor.

Neriman ise hayatını Engin’e, “onu mutlu etmeye” odaklamış. Sadece Neriman değil dört arkadaşı daha Engin’i mutlu etmek için uğraşıyor. Ya Neriman’ın mutluluğu… Engin’in kalleşliği… Burada Neriman ayarsız değil, mağdur kadın.

Zahide de mağdur bir kadın; çünkü kocası tarafından terk edilmiş. Tek başına oğlunu büyütmeye çalışıyor.

Zilşan gördüğü şiddet karşısında, nasıl mağdur olmasın.

Ya Fadime?

Bu öyküde ayarsız tek kadın Şaheste. Belki biraz da Ebru; çünkü o sıradışı bir kadın olarak kocasına her dediğini yaptırıyor. Zilşan, Bahar, Neriman ve Zahide’nin farklı şekillerde gördüğü şiddetin yanı sıra Ebru ezilen değil, ezen bir kadın.

Kişileri nerede, ne zaman, hangi koşullarda tanıdığımızla orantılıdır. Biraz da onları nasıl değerlendirdiğimizdir.

Bu öykünün kahramanlarının birbiriyle ilişkilerinden anlıyoruz karakterlerini, nasıl insanlar olduklarını. Belki de Şaheste Hanım özünde iyi bir insan, başka insanlara karşı davranışları iyi. Onun zoru gelini ve kızı ile. Neredeyse tüm sevgisini oğlu Hayri’ye vermiş. Hayatın ona verdikleriyle şekillenmiş.

Şaheste’nin tutumu.

Şaheste özünde yalnız bir kadın. Bu kadar yalnız olmasaydı ve mutluluğu yakalamış olsaydı, tüm dünyasını oğlu üzerine inşa etmezdi mutlaka. Yapacak bir şeyi olamayan insanlar en sevdiklerini, sevgileriyle yok edebiliyor, yaşarken öldürebiliyorlar.

“Yaşam sevgisinin olmadığı yerde aşk olmuyor.” diyor kitabın arka kapağında yer alan bir cümle.

Ben bu öyküde Rıza’nın Neriman’a, Bahar’ın da çingene çocuğa karşı aşkından başka aşk göremiyorum. İkisi de kavuşulamayan kişilere duyuyor bu aşkı. Gerçi Neriman’ın Engin’e ya da Zahide’nin kocasına -kendilerini terk eden kişilere- âşık olup olmadıklarını bilemiyoruz ancak aralarında alışkanlıktan gelen bir bağ var izlenimi uyandırdı okuduklarım bende. Unutmadan bir de Zilşan ve İbrahim aşkı var. Neyse ki onlar tüm olumsuz koşullara rağmen kavuşuyorlar. Kitabın sonunda Neriman’ın da Rıza’ya karşı iyi duygular beslediği okuyucuya adeta fısıldanıyor.

Kitap bir masal edasıyla mutlu sonla bitiyor. Romanda yer alan tüm karakterler hemen hemen hepsi mutluluğu yakalıyor, sevdiğine kavuşuyor. Sadece Şaheste yalnız ve yaptıklarının bedelini ödüyor.

Hayat bir gül, dikenleri de var. O dikenler ki can yakıyor aynı yaşananlar gibi. Sizler de yazarın ‘ayarsız kadınlar’ olarak tabir ettiği kahramanlarla tanışmak istiyor, çeşitli nedenlerden ötürü canlarının nasıl yandığını ve çözüme ne şekilde ulaştıklarını öğrenmek istiyorsanız… Hadi ne duruyorsunuz, okuyunuz Ayarsız Kadınlar Cemiyeti’ni.

14.8.2018/ANKARA