Anlayana / Ali Çuhadar
ANLAYANA
Kader yoldaşlarım içinizden biridir bunu yazan
Vatandaşın çektiği sıkıntılardır bu fakiri üzen
Gördüklerinden ibret alıp duygulanıyor bunu yazan
Hem yaşlı pamuk saçlı halk çocuğu bir ozan
Vatandaşım terin kanınla sulanıp işlenmiştir yaprak
Uğruna verdiğin canların teniyle yoğrulmuştur bu toprak
Unutma her türlü hürriyeti can vererek almışsın bunu bil
Sen insansın Allah’tan başkasının kulu kölesi değil
Meydanlarda yağ çekip sana sahip çıkanları görüyorum
Tabanla tavan arasında bu kadar mesafe olur mu soruyorum
Bir tarafta mahsulün acı soğan bulamayan yiğitleri
Öbür yanda görüyorum onların emeğine doymayan gafilleri
Görüyorum dinliyorum meydanlarda sana bacı kardeş diyenleri
Emeğini sömürmek, hurcunu doldurmak için diline bal sürenleri
Sen insansın iyiyi kötüyü ayırt etmek için Allah vermiş akıl
Aldanma boş bal tadına acı tatlı arasındaki farkı bul
Seçmek seçilmek hakkı seneler sonra zor geçiyor eline
Sakın inanmayasın masallardaki gibi Kırbıyık’ın dediğine
Demir tavında dövülür demiş atalar davul değil
Aç gözünü demiş atalar, vatandaşım gözünün çapağını sil
Hiçbir mahluk düştüğü çukura bir daha düşmüyor
Kocakulak bile çamura çöktüğü yerden bir daha geçmiyor
Bir bakış binlerce mana ifade eder bakıştan anlayana
Ali Çuhadar der kitaplar konuşsun nasihat boştur anlamayana
ÇUHADAR ALİ KİMDİR?
Maraş’ın kurtuluş mücadelesinde önemli rolü olan Çuhadar Ali, 1903 yılında Maraş’ın Bayazıtlı Mahallesi’nde doğdu. Özel ilgisi nedeniyle kendi çabaları ile İngilizce öğrenen Çuhadar Ali’nin Maraş Millî Mücadelesi’nde yer alması Maraş’ın işgalinin ardından ortaya çıkan Sütçü İmam Olayı ile başladı. Sütçü İmam vakasından sonra Ermeniler tarafından iki oduncunun şehit edilmesi üzerine harekete geçen Çuhadar Ali, Mercimektepe civarında rastladığı üç Ermeni çeteciden ikisini öldürerek Bertiz bölgesine gitti. Çuhadar Ali, burada bulunan Bayazıtoğlu Muharrem ve Zafer Bey komutasındaki çeteler ile beraber şehir içi muharebelerine katıldı. Sarıçukur köyünden topladığı çeteciler ile savaş boyunca büyük yararlılıklar gösteren Çuhadar Ali, muharebenin 18. günü Mercimektepe’nin takviye edilmesi için Evliya Mustafa ile beraber Mercimektepe’ye gönderildi. Çuhadar Ali, bu sırada Ark başından baskına giderken bir kurşunla ağır şekilde yaralandı. Yaralanmasından 15 gün sonra ise şehit oldu. Şehit olduğu sıralarda 17 yaşında bulunan Çuhadar Ali için halk tarafından ağıtlar yakıldı. Bu ağıtlardan bir örneğine aşağıda yer verilmiştir:
Ali’yi sorarsan on yedi yaşında
Mavzerle vurdular ark başında
Çeteler toplanmış ağlar başında
Uyan Alim uyan, gör neler oldu
Sevdiğin Maraş’a Fransız doldu
Uyan Ali uyan yaran çok mudur
Düşmandan intikam alan yok mudur
Bağrına saplanan yoksa ok mudur
Uyan Alim uyan gör neler oldu
Sevdiğin Maraş’a Fransız doldu.
Kaynak : Kahramanmaraş ansiklopedisi