Türk Sinema Tarihinden Kısa Notlar | Nuri Kaymaz
Film gösteriminin yapıldığı ilk yer Yıldız Sarayı’dır (1896) Padişah ve ailesi için özel bir gösterim yapılmıştır.
- Sürekli film gösterilen ilk salon Beyoğlu’ndaki Cinema Pathe’dir (Osmanlı tebaasından bir Alman Yahudisi olan Sigmund Weinberg tarafından 1908’de açılmıştır)
- İlk Türk filmi olarak kabul edilen film, Fuat Uzkınay’ın 1914’te çektiği Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı isimli filmdir
Film maalesef günümüze ulaşamamıştır. İlk film olma meselesi de biraz tartışmalıdır. Zira, Osmanlı tebaasından ilk filmi Manaki kardeşler 1905 yılında çekmiştir. Ama Türk olmadıkları için; ilk film konusunda daha yaygın kabul Fuat Uzkınay’ın filmi olduğu yönündedir.
-
Yurt dışında çekilen ilk Türk filmi ise Koruyan Ölü ‘dür(1917)
Filmde büyük kente gelen iki kız kardeş ve onların peşlerine düşen şeytan ruhlu bir adamın öyküsü işlenmiştir.
-
Yurt dışına satılan ilk Türk filmi, iki erkeğin bir dilber için yarıştığı Binnaz (1919) isimli filmdir
Binnaz (1919
Ayrıca film çekimleri esnasında gerici grupların saldırısına uğramasıyla da ilktir.
-
Sinemamızdaki ilk Türk kadın oyuncu Bedia Muvahhit’tir
-
İlk sesli filmimiz İstanbul Sokaklarında filmidir (1931, Muhsin Ertuğrul)
Film ayrıca İstanbul sokaklarının görülebildiği ilk filmdir. Bununla birlikte ilk ortak yapım olması açısından da bir ilktir (Türkiye, Mısır ve Yunanistan ortak yapımı.)
-
Türkiye Güzeli seçildikten sonra sinema oyunculuğuna geçen ilk güzelimiz Feriha Tevfik’tir
-
Venedik Film Festivali’nde “Onur Diploması” kazanan ilk yönetmen Leblebici Horhor Ağa (1934) filmiyle Muhsin Ertuğrul’dur
Filmin senaryosunu Muhsin Ertuğrul ile birlikte Nazım Hikmet kaleme almıştır.
-
İlk film festivalimiz “Yerli Film Yapanlar Cemiyeti” tarafından 1948 yılında düzenlendi. Unutulan Sır en iyi film seçildi. En iyi kadın oyuncu ödülünü Nevin Aypar, en iyi erkek oyuncu ödülünü ise Kadri Erdoğan kazandı.
Kaynaklar
Yılmaz Güney Dosyası Altan Yalçın Kitap Yöntem Yayımlar
Milliyet Sanat Dergisi 5 Ocak 1973
Pazar Postası Dergisi 6ocak 1975
Esmer Dergisi Kasım 2005
Yaba Edebiyat Dergisi Mart 2013
….