Şair Yaşar Nezihe Bükülmez Kimdir?

Eser Değerlendirme Yazarı: Nuri Kaymaz

Günün şiiri | Ey işçiler!

1 Mayıs: sizin serbest gününüz;

Yürüyünüz ileri “aydınlıktır önünüz.

Atölyeler kapandı, dünya sanki uykuda,

Şimdi istismarcılar hep telaşta, korkuda.

Bugün kızıl bayrağın kızıl nurlar saçarken,

Yarın için kurtuluş yollarını açarken.

Meşru olan hakkını istemekten usanma,

“Sabret biraz… ” derlerse, bu sözlere inanma!

Burjuvazi yalanla dolabını döndürür,

Kalbindeki erenlrin nurlarını söndürür.

Sen bir mağdur işçisin, senelerce ezildin.

“1 Mayıs”ta hür oldun, bunu bir bayram bildin.

Evet, hürsün, yarın da hür olmaksa emelin,

Esaret bağlarını kırsın kuvvetli elin.

Bir günlük hürriyetin sana bayram oluyor,

Dudakların gülüyor; kalbin sevinç doluyor.

Fakat…

İdrak etmedin sen hakiki bayramı,

Yine yarın hırpalar maişetin ilamı.

En büyük bayram sana hakkını aldığın gün,

İstismardan kurtuluş ne tatlıdır bir düşün.

Böyle daim birleşip kuvvetini göster sen!

İttihazdan ayrılma, galip olmak istersen.

Patronların elinde sen oyuncak değilsin

Biraz kaldır başını, sana başlar eğilsin!”

(Yaşar Nezihe Bükülmez, 1 Mayıs – Türk İşçisine, 1924

…

Şair Yaşar Nezihe Bükülmez Biyografisi

Şair, 29 Ocak 1882 (17 Kanun-i sâni 1297) tarihinde Şehremeni semti Baruthâne yokuşunda harap bir evde dünyaya geldi.

Şairenin kendisinden bahseden kaynaklarda doğum tarihi farklı gösterilmektedir. Bu farklılıkları Rumî yılın Miladî yıla çevrilmesinde ortaya çıkan hatalar olarak kabul edebiliriz. Gerek Yaşar Nezihe’nin Taha Toros’a teslim ettiği kendi hal tercümesinde gerekse Feryadlarım’da verilen tarihlerin aynı olması onun 29 Ocak 1882’de doğduğu kanaatini güçlendirir.

Babası Kadri Efendi, şehremanetlerinde hademe idi. Rivayete göre Kadri Efendi’nin aile kökleri İmam Zeynelâbidin’e kadar uzanmaktadır. Annesi (Kadri Efendi ile evlendiğinde ismi beğenilmeyerek Eda’ya çevrilen) Kaya Hanım, Kırım-Bahçesaraylı bir aileye mensuptur.

Yaşar Nezihe beş çocuklu bir ailenin üçüncü ve yaşayan tek çocuğudur. Küçük yaşta ölen kardeşlerinin akıbetine uğramasın diye kendisine Yaşar Zeliha adı verilmiştir. Fakat Nezihe Hanım’ın ilk eşi Âtıf Zahir Efendi, onun isminden hoşnut olmayarak “Yaşar Zeliha”yı “Yaşar Nezihe”ye çevirir.

Nuri Kaymaz

Kaynaklar: Cumhuriyeti Gazetesi: 1 Mayıs 1978

İşçi Sınıf Tarihi: Hasan Oğuz Kitap

Türkiye İşçi Köy Tarihi: Yılmaz Güney

Güney Dergisi: 1979 Mayıs Sayısı

…