Haftanın Yazar | Ahmet Hamdi Tanpınar Kimdir?
Şair Yazar ve Siyasetçi…
Hepimiz 1900’lü yıllara dönüp şöyle baktığımızda nice şair ve yazar yetiştiğini görüyoruz. O yılların vermiş olduğu zorluklar içinde bile nice gençler okumaktan geri durmamış, hayatlarında neler yaşadıklarını eserlerine konu yapmışlardır. İşte Ahmet Hamdi Tanpınar da o dönemlerde tanıdığımız yazar, şair aynı zamanda siyaset adamlarından birisidir.
Ahmet Hamdi Tanpınar kimdir? Ahmet Hamdi Tanpınar’ın özgeçmişi, doğum tarihi, ölüm tarihi, eserleri ve hakkında merak edilen birçok bilgiyi merak edenler için araştırdık.
AHMET HAMDİ TANPINAR KİMDİR?
Tanpınar 23 Haziran 1901‘de İstanbul’da doğmuştur. Babası o dönemde kadı olduğundan Anadolu’nun birçok yerinde bulunmuştur. Eğitimini başka şehirlerde sürdüren Tanpınar annesini o yıllarda kaybetmiştir. Bu sırada 13 yaşında olan Tanpınar, ölüm hadisesini eserlerine de yansıtmıştır.
İstanbul Üniverstesinden 1923 yılında edebiyat fakültesinden mezun oldu. Bazı liselerde öğretmenlik yaptı. Güzel Sanatlar Akademisi’nde sanat tarihi ve estetik dersleri verdi. 1939’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde yeni kurulan Türk Edebiyatı Kürsüsü profesörlüğüne getirildi. 1942 ara seçimlerinde CHP’den Maraş Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girdi ve üniversitedeki görevinden ayrıldı.
Adını ilk kez Altın Kitap dergisinde yayımlanan Musul Akşamları şiiriyle duyurdu. Dergah, Milli Mecmua, Görüş, Ülkü, Hayat, Varlık, Oluş ve Aile dergilerinde şiirleri yayınlandı.
Fakültede okuduğu yıllarda hocası Yahya Kemal Beyatlı’dan çok etkilenmiştir. Ama ilk eserlerinde Kemal Beyatlı’dan çok Ahmet Haşim’den izler görülür. Çünkü o da küçük yaşta kaybettiği annesinin yokluğundan duyduğu acıyı ve kendisini avutacak sevgiyi dile getirir.
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserleri
ŞİİRLERİ
Ağlama
Annem İçin
Aşk
Ayna
Başımızın Üstünde Bir Bulutun
Başka Bir Yıldızda
Bekleyeceğim
Bendedir Korkusu
Bir Adın Kalmalı
Bir Gül Bu Karanlıklarda
Bir Gül Tazeliği
Bir Gün İcadiye’de
Bir Heykel İçin
Bursa’da Zaman
Büyün Yaz
Davet
Deniz Ufkunda
Eşik
Gezinti
Gül
Günlerimiz
Hatırlama
Herşey Yerli Yerinde
Karışan Saatler İçinde
Kış Bahçesinden
Leyla
Mavi Maviydi Gökyüzü
Ne İçindeyim Zamanın
Özlem
Raks
Rıhtımda Uyuyan Gemi
Sabaha Karşı
Selam Olsun
Sen ve Ben
Sesin
Siyah Atlar
Sonbahar
Uyanma
Yağmur
Yavaş Yavaş Aydınlanan
Yollar Çok Erken
ROMANLAR
Mahur Beste
Huzur
Sahnenin Dışındakiler
Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Ay’daki Kadın
ÖYKÜLER
Abdullah Efendi’nin Rüyaları
Yaz Yağmuru (1955-1983)
Hikayeler
DENEMELERİ
Beş Şehir
Yaşadığım Gibi
ARAŞTIRMA VE İNCELEMELERİ
Tevfik Fikret
Namık Kemal
Edebiyat Üzerine Makaleler
Yahya Kemal
Asır Türk Edebiyatı Tarihi
Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanında Cumhuriyet döneminde değişen insanın iç buhranına değinir. Bu bunalımları anlatırken, yazarın o dönemde Avrupa’da yaygın bir akım olan Egsiztansiyalizm akımından etkilendiği görülür.
Ruhundaki susuzluk engin mesafelere Duyurmadan ne anne ne bir yuva hasreti, Narin kanatlarıyla uçar orman, dağ, dere Ve bir gün bir çukurda bulunur iskeleti.
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ilk romanı
İlk romanı “Mahur Beste” 1944’te Ülkü Dergisi’nde yayınlandı. Osmanlı Devleti’nin son döneminde seçkin bir çevrenin yaşayışını anlatan bu romanın ardından, kendi yaşamından da izler taşıyan “Huzur” 1949’da basıldı. Huzur, hem bir aşk hem de Tanpınar’ın İstanbul’a olan derin sevgisinin romanıdır. Huzur şair’in en yetkin romanıdır.
Sanatçı aynı zamanda rüyaya önem vermiştir. Sanatçının rüyaya verdiği önemi “Abdullah Efendi’nin Rüyaları” adındaki hikayelerin de de görürüz. Sürrealizm’den izler taşıyan hikayeler, yazarın gerçeklerden kaçışını da ifade eder. Şiirlerinin bazı söyleyişlerinde sembolist izler görülmektedir.
VEFATI
Ahmet Hamdi Tanpınar, 24 Ocak 1962’de İstanbul’da yaşamını yitirmiştir. Kabri İstanbul Aşiyan Mezarlığındadır.