Haftanın Kitabı | Bir Kişilik Dersi: B’aşka Umutlar! | Özlem Tezcan Dertsiz | Ahmet Günbaş

Özlem Tezcan Dertsiz’in kaleme aldığı bir gençlik romanı B’aşka Umutlar*,  şiirşenlik bir kitap tadı bıraktı bende.

Çünkü üslupta yansıyan şair kimliğinin yanı sıra, en başta romanın kahramanlarından Aslı ile Umut, şiir sevgisi ile yer ediyorlar okurun belleğinde. Aslı’nın şiir yürekli Selin Öğretmeni de sanırım yazarın şair kimliğiyle kesişiyor. Toplamda on üç şairden alınan dizelerle bütünleşen metinler, genç okurun ilgisini çekeceğe benzer.

Her şeyden önce başkalığın, ancak aşkla/sevgiyle dönüşümsel bir özellik kazanacağını anlıyoruz roman bitiminde.

Öyle ki bizi tek tek yabancılaştıran, giderek ölü toplum haline getiren öğrenmeye ve yaratıya kapalı ezberci eğitimin sık sık sorgulandığına tanık oluyoruz her aşamada. Üstüne üstlük sanal bağımlılığın tümüyle yaşamsal gerçekliği dışladığı gerçeği gözler önüne seriliyor. Örneğin, Gogıl Aylin adıyla anılan Aslı’nın arkadaşı, -yalanını yanlışını araştırmadan- her şeyi internet aleminden öğrenme hevesi ve alışkanlığıyla başını çekiyor bu eğilimin.

B’aşka Umutlar’ı okudukça, olay-insan ilişkisinde her satırın bir paça kişilik dersi gibi yansıdığının farkına vardım. Her türlü kılgıdan yoksun ezberci eğitim kadar aile içi ilişkilerin tek yönlü baskıcılığı da kişilik oluşumunu olumsuz biçimde etkilemekte, hatta öğrenme sürecindeki çocuklarını seçeneksiz bırakmakta. Lise birinci sınıfı tekrar eden Ahmet’in, yeteneği olduğu halde güzel sanatlarla uzak durma zorunda kalması aynı baskıya dayalı. Romanda ön palana çıkan Doruk-Umut aşkının akışında, özellikle Umut’un başına gelenler neredeyse romanın omurgasını oluşturuyor. Eski bir güzellik yarışmasında dereceye giren bir annenin kızı olan Umut, ne yazık ki bodurluğu, şişmanlığı dert edecek kadar daha çok babasının genlerine bağlı bir fiziğe sahiptir. Bu yüzden beğenilmeme korkusu içinde öldürücü diyetlere girer. Sonuçta ‘anokreksiya nervoza’ denen yemek yememek hastalığına yakalanır ve okuldan alınır. Daha çok ergen kadınlarda görülen bir hastalıktır bu. Umut’un tedavi sürecinde annesi onun tümüyle dış dünyayla ilişiğini keser. Zaten ‘onun yerine düşünmek’ bilgiçliğiyle günlüğünü bile okuyacak kadar gözlem altına almıştır kızını. Doruk, en son Urla’da bulunan teyzesinin yanında kalan Umut’a bir rastlantı sonucu ulaşır. O ana kadar peşini bırakmamıştır sevgilisinin. Ailesi onu sözde eğitimini tamamlamak için Fransa’ya kaçırsa da Doruk başta olmak üzere, değerbilir arkadaşlarının ışığıyla kendine gelen Umut, çemberi kıracak, yeniden var oluşun eşiğinde özgüvenli biri olarak kişilik savaşını kazanacaktır. Dahası bir dizi filmle gündeme gelen annesi de eklenir bu dönüşüme. Sonuçta her şey insanlar içindir. Durun, size, Umut’un yaşam dersinden çıkan bir sonucu aktarayım. Bence romanın gizi burada açığa çıkıyor:

“Hayatımı benden başka kimse düzeltemezdi. Hani yeni yılda dilenen dilekler vardı ya. Şu olsun, bu olsun… Tabii, birileri senin yerine yapsın bunları. Öyle olmuyormuş işte.” (s:79)

B’aşka Umutlar’ın kapınızı çalması dileğiyle…

*B’aşka Umutlar – Özlem Tezcan Dertsiz, Yakın Yayınları, birinci basım, Ekim 2021

…

Özlem Tezcan Dertsiz Kimdir?

1972 yılında, Edirne’de doğdu. Orta öğrenimini bu kentte tamamladı, Marmara Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyat Öğretmenliği Bölümü’nü bitirdi. Edirne, İstanbul ve Kastamonu’dan sonra halen Bursa’da edebiyat öğretmenliği yapıyor.

Şiirleri, Varlık, Akatalpa, Dize, Agora, Kum, Bahçe, Pencere gibi dergilerde yayımlandı. Varlık dergisinin düzenlediği “Yaşar Nebi Nayır Gençlik Ödülü”nü Alphan Akgül’le paylaştı. Aynı yıl “Ali Riza Ertan Şiir Ödülü”nü aldı. Karşıyaka CUMOK’un düzenlediği şiir yarışmasında 1. oldu. Bursa Kültür ve Turizm Vakfı’nın düzenlediği mektup yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.

Eserleri

Şimdi Gitsem Güz

B’aşka Umutlar

Ödülleri

2000 Yaşar Nebi Nayır Gençlik Ödülü

2000 Ali Riza Ertan Şiir Ödülü

2000 Karşıyaka CUMOK Şiir Yarışmasında / birincilik

2000 Bursa Kültür ve Turizm Vakfı Mektup Yarışması / birincilik