Edebiyatın Hüzünlü Şâiri Turgut Uyar

23.09.2016

1.530

A⁺

A^-

Gelin Hep Beraber Göğe Bakalım!

* Türk şiirin bu büyük ismi 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara’da, altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi.

Türk şiirin bu büyük ismi 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara’da, altı çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu olarak dünyaya geldi.

Ahmet Turgut Uyar, harita subayı olan bir babanın altı çocuğunun beşincisi olarak Ankara’da doğar. Babası aynı zamanda hattattır. Ankara’nın Latin alfabesiyle yazılan ilk sokak levhalarını babası yazmıştır.

Ancak babasının görev icabı kendilerinden ayrı olması ve ardından gelen ölümü Turgut Uyar’ı derinden etkiler. Babasının ölümünün ardından aile İstanbul’a, Edirnekapı’ya gider. Hüzün o vakitten itibaren yakalayacaktır Turgut Uyar’ı.

Bu durumdan kendisi de şu şekilde dem vurur:

“Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem ‘Yapma oğlum’ derdi ona, ‘O içli bir çocuk…’ “

* Turgut Uyar, ilk öğretimini tamamlamasının ardından Bursa Işıklar Askeri Lisesi’ne gider.

Turgut Uyar, ilk öğretimini tamamlamasının ardından Bursa Işıklar Askeri Lisesi’ne gider.

Turgut Uyar’ın askerî okul mezuniyet töreninden bir fotoğraf.

* Lisenin ardından Askerî Memurlar Okulu’nu bitirir Turgut uyar. Genç bir askerî memur olarak Anadolu’yu dolaşmaya başlar. Askerlik mesleği ise ne karakterine ne de dünya görüşüne uygun değildir.

Lisenin ardından Askerî Memurlar Okulu’nu bitirir Turgut uyar. Genç bir askerî memur olarak Anadolu’yu dolaşmaya başlar. Askerlik mesleği ise ne karakterine ne de dünya görüşüne uygun değildir.

Askeri Memurlar Okulu’nu da bitirdikten sonra Kars’ın Posof ilçesinde (Şu an Ardahan’ın ilçesi) askerî memur olarak çalışmaya başlar.

Burada 4 yıl çalıştıktan sonra, Samsun’un Terme ilçesine tayini çıkar. Terme’de de 2 yıl çalışır ve akabinde Ankara’ya gelir. Ankara’da da 4 yıl çalışır ve askeri memurluktan istifa eder.

Askerlik mesleği ise ne karakterine ne de dünya görüşüne uygun değildir. Yıllar sonra Federico Garcia Lorca için yazdığı şiirde şöyle belirtecektir bu durumu:

“Ah işte herşey orda…

Ben severim omuzlarımı bir gün

Sırmaları, apoletleri olmasa da.”

* Henüz Askerî Memurlar Okulu’nda öğrenciyken 1947’de Yezdan Şener ile evlenmiştir

Henüz Askerî Memurlar Okulu’nda öğrenciyken 1947’de Yezdan Şener ile evlenmiştir

Bu evlilikten, Semiramis, Tunga ve Şeyda adında üç çocuğu olmuştur.

* İstifasının ardından iş hayatına SEKA’da devam eder ve buradan emekli olur.

İstifasının ardından iş hayatına SEKA’da devam eder ve buradan emekli olur.

Turgut Uyar’ın SEKA memur kimlik kartı, 1963 yılından.

*. Daha sonra çoğumuzun bildiği büyük aşk başlar: Turgut ve Tomris…

Daha sonra çoğumuzun bildiği büyük aşk başlar: Turgut ve Tomris…

Turgut Uyar 1966 yılında eşinden ayrılıp İstanbul’a yerleşir. O dönemde Cemal Süreya ile ilişkisi bitme aşamasında olan Tomris Uyar ile şiir üzerine mektuplaşmaya başlarlar.

1 Kadın 3 Şair

Kendisine hiç şiir yazılmamış biri olarak, 3 büyük şairin kendisine en güzel şiirlerini yazdırtan kadını hep merak etmişimdir. Onun kişiliğini alışkanlıklarını düşünceleri hep merak etmişimdir.

* Ardından gelişen yakınlaşma 1969 yılında evlilikle ile sonuçlanır.

Ardından gelişen yakınlaşma 1969 yılında evlilikle ile sonuçlanır.

Tomris Uyar ile Turgut Uyar’ın evlilik cüzdanı.

* Bu evlilikten bir de oğulları olur: Hayri Turgut Uyar.

Bu evlilikten bir de oğulları olur: Hayri Turgut Uyar.

Hayri Turgut Uyar, İTÜ’de öğretim görevlisi olarak çalışmakta ve annesi Tomris Uyar ile babası Turgut Uyar’ın anılarını yaşattığı bir Tumblr hesabı yönetmektedir.

* Tomris Uyar şöyle anlatıyor büyük aşkı, iyi şâir Turgut Uyar’ı:

Tomris Uyar şöyle anlatıyor büyük aşkı, iyi şâir Turgut Uyar’ı:

“Çok yakışıklı, çok zeki, çok duyarlı bir insandı. Belki bana göre aşırı ciddiydi. Tipik edebiyatçı özelliği taşıyan, kendi içine kapalı, dışarısıyla fazla alışverişi olmayan, şiiriyle mutlu biriydi. Ben öyle değilim. Denizi de severim, dolaşmayı da… Daha canlı, daha hareketli olmayı isterim. Belki bu bakımdan pek uyuşmuyoruz.”

“Hep çok kıskançtı (… ) Turgut Uyar’la geçirdiğimiz bazı hırgürlü geceleri şimdi olsa kaldıramayacağımı biliyorum ama bütün güçlüklerine karşın fırtınalı bir aşkı, yavan, düz-ayak bir ilişkiye hâlâ yeğlediğimin de bilincindeyim.”

Tomris – Turgut Uyar çifti Sait Maden ile birlikte…

* Uyar, ilk ödülünü Arz-ı-Hal şiiriyle kazanmıştır.

Uyar, ilk ödülünü Arz-ı-Hal şiiriyle kazanmıştır.

Turgut Uyar ilk şiiri Yâd’ı, Yedigün dergisinde yayımlar. Nurullah Ataç’ın ısrarlarıyla da 1948’de Kaynak dergisinin yarışmasına katılır. Şiiri “Arz-ı Hal”, yarışmayı kazanır.

Yarışmaya katılması konusunda ona destek olan ünlü eleştirmen Nurullah Ataç, şâirin “Türkiyem” adlı şiir kitabına yazdığı ön söz de şöyle demiştir:

“Bilmem yanılıyor muyum Turgut Uyar’ı iyi bir şair saymakla? Hiç sanmıyorum. Ne olursa olsun, onun için atıyorum zarımı.”

Arz-ı-Hal

Ben de günahkar kullarındanım Allahım…

Bir “Kulhuvallahi” bilirim dualardan,

Bir de “Yarabbi şükür” demeyi doyunca,

Bir kere oruç tutmam ramazan boyunca,

Ama çekmediğim kalmadı sevdalardan.

Ben de günahkar kullarındanım Allahım!…

Benim gibi kulun çok dünyada, Allahım!…

Eğer bilmiyorsan işte, haberin olsun.

Ekmek derdi, aşk derdi unutturdu seni.

İnsan hatırlamıyor dün ne yediğini.

Zaten yediğimiz ne ki hatırda dursun.

Benim gibi kulun çok dünyada, Allahım!…

Yazdıklarıma sakın darılma Allahım!…

Meleklerin sana bunları söylemezler.

Artık, pek yarattığın gibi değil dünya

İnsanlar hem sabuna karıştı, hem suya:

Ne olursun hoşuna gitmediyse eğer,

Yazdıklarıma sakın darılma Allahım!…

Sana bir şey soracağım, affet, Allahım!…

Beş vakit kızlar doluyor camilerine,

Beyaz yaşmaklı, beyaz tenli masum kızlar…

Benim bir defa görüşte yüreğim sızlar;

Sen tutulmadın mı, içlerinden birine?

Sana bir şey soracağım, affet, Allahım!…

İşte insanlar bu minval üzre, Allahım!…

Kıt kanaat sere serpe yollar boyunca

Sen, bizim için hala o ezeli sırsın.

Sen de, bizi bilmiş olsan, başkalaşırsın…

Herkesin kederi, gailesi boyunca.

İşte insanlar bu minval üzre, Allahım!…

*Turgut Uyar’ın ilk şiirlerinde Garip akımının etkileri hissedilse de, Ece Ayhan, Cemal Süreya ve Edip Cansever’le birlikte İkinci Yeni akımının en önemli temsilcilerinden biridir.

Turgut Uyar’ın ilk şiirlerinde Garip akımının etkileri hissedilse de, Ece Ayhan, Cemal Süreya ve Edip Cansever’le birlikte İkinci Yeni akımının en önemli temsilcilerinden biridir.

*. Turgut Uyar, ömrü boyunca 9 şiir kitabı yayımladı.

Turgut Uyar, ömrü boyunca 9 şiir kitabı yayımladı.

“Arz-ı Hal”, “Türkiyem”, “Dünyanın En Güzel Arabistanı”, “Tütünler Islak”, “Her Pazartesi”, “Divan”, “Toplandılar”, “Kayayı Delen İncir”, “Dün Yok Mu”. 1984 yılında ise şâirin bütün şiirleri “Büyük Saat” adlı bir kitapta toplandı.

13. Yoğun alkol tüketimi şâirde siroz hastalığına neden olur ve hastalık sebebiyle ömrünün son dönemlerinde büyük sıkıntılar yaşar.

Yoğun alkol tüketimi şâirde siroz hastalığına neden olur ve hastalık sebebiyle ömrünün son dönemlerinde büyük sıkıntılar yaşar.

* Şiirin bu büyük ve hüzünlü şâiri 22 Ağustos 1985’te yaşama veda etti.

Şiirin bu büyük ve hüzünlü şâiri 22 Ağustos 1985’te yaşama veda etti.

Naaşı Rumelihisarı Mezarlığı’nda bulunmakta. Belki aranızdan bazıları gider biraz su döker mezarına ve şiir üzerine konuşur şair ile kim bilir…

*Turgut Uyar’ın el yazısından: “Sonsuz ve Öbürü” ve üç diğer şiiri…

En değerli vakitlerinizi bana ayırdınız

sağolunuz efendim

Gökyüzünün sonsuz olduğunu bana öğrettiniz

öğrendim

Yeryüzünün sonsuz olduğunu öğrettiniz

öğrendim

Hayatın sonsuz olduğunu öğrettiniz

öğrendim

Zamanın boyutlarının sonsuzluğunu

Ve havanın bazan kuşa döndüğünü öğrettiniz

öğrendim efendim

Ama sonsuz olmayan şeyleri öğretmediniz

efendim

Baskının zulmun kıyımın açlığın

Bir yerlere kıstırılıp kalmanın susturulmanın

Aşk mutluluğunun ve eski hesapların

aritmetiğin bile

Bunları bulmayı bana bıraktınız

Size teşekkür ederim.

Acıyor

Mutsuzlukdan söz etmek istiyorum

Dikey ve yatay mutsuzluktan

Mükemmel mutsuzluğundan insansoyunun

Sevgim acıyor

Biz giz dolu bir şey yaşadık

Onlarda orada yaşadılar

Bir dağın çarpıklığını

bir sevinç sanarak

En başta mutsuzluk elbet

Kasaba meyhanesi gibi

Kahkahası gün ışığına vurup da

öteden beri yansımayan

Yani birinin solgun bir gülden kaptığı frengi

Öbürünün bir kadından aldığı verem

Bütün işhanlarının tarihçesi

sevgim acıyor

Yazık sevgime diyor birisi

Güzel gözlü bir çocuğun bile

O kadar korunmuş bir yazı yoktu

Ne denmelidir bilemiyorum

sevgim acıyor

Gemiler gene gelip gidiyor

Dağlar kararıp aydınlanacaklar

Ve o kadar

Tavrım bir çok şeyi bulup coşmaktır

Sonbahar geldi hüzün

İlkbahar geldi kara hüzün

Ey en akıllı kişisi dünyanın

Bazen yaz ortasında gündüzün

sevgim acıyor

Kimi sevsem

Kim beni sevse

Eylül toparlandı gitti işte

Ekim filanda gider bu gidişle

Tarihe gömülen koca koca atlar

Tarihe gömülür o kadar

Denge

Sizin alınız al inandım

Sizin morunuz mor inandım

Tanrınız büyük amenna

Şiiriniz adamakıllı şiir

Dumanı da caba

Bütün ağaçlarla uyuşmuşum

Kalabalık ha olmuş ha olmamış

Sokaklarda yitirmiş cebimde bulmuşum

Ama sokaklar şöyleymiş

Ağaçlar böyleymiş

Ama sizin adınız ne

Benim dengemi bozmayınız

Aşkım da değişebilir gerçeklerim de

Pırıl pırıl dalgalı bir denize karşı

Yangelmişim diz boyu sulara

Hepinize iyiniyetle gülümsüyorum

Hiçbirinizle dövüşemem

Benim bir gizli bildiğim var

Sizin alınız al inandım

Morunuz mor inandım

Ben tam kendime göre

Ben tam dünyaya göre

Ama sizin adınız ne

Benim dengemi bozmayınız

Göğe Bakma Durağı

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım

Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından

Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından

Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar

Şu aranıp duran korkak ellerimi tut

Bu evleri atla bu evleri de bunları da

Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım

İnecek var deriz otobüs durur ineriz

Bu karanlık böyle iyi afferin Tanrıya

Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum

Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun

Herkes uyusun bir seni uyutmam birde ben uyumam

Herkes yokken biz oluruz biz uyumıyalım

Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda

Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım

Tuttukca güçleniyorum kalabalık oluyorum

Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi

Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor

Seni aldım bu sunturlu yere getirdim

Sayısız penceren vardı bir bir kapattım

Bana dönesin diye bir bir kapattım

Şimdi otobüs gelir biner gideriz

Dönmiyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç

Bir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsin

Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat

Durma kendini hatırlat

Durma göğe bakalım

Kaynak:Onedio

ÖNCEKİ KONU

En iyi gençlik filmleri

SONRAKİ KONU

Sevgilinizle Birlikte İzleyebileceğiniz Aşk Filmleri

ETİKETLER: Edebiyatın Hüzünlü Şâiri, Gelin Hep Beraber Göğe Bakalım!, turgut uyar, yazı atölyesi

Gazeteci Yazar Dursaliye Şahan

Yazı Aölyesi Edebiyat ve Sanat Platformu Dursaliye Şahan / Biyograf Özgeçmiş: Dursaliye Şahan Sivas’ın Geyikpınar Köyü’nde doğan Dursaliye Şahan; dört yaşında ailesiyle birlikte İstanbul’a göç etti. İstanbul’daki banka memurluğunu, Londra’da temizlik işçiliği, öğretmenlik ve gazetecilik takip etti. Göçmenlik yıllarında, kadın, ırkçılık ve göçmenlik temalarının ağır bastığı öyküler, tiyatro oyunu ve romanlar yazan Şahan; uzunca bir süre Birgün Gazetesi'ne ve Avrupa Gazetesine röportajlar yaptı. Ayrıca Karikatürist Semih Bulgur ile birlikte, ‘Zabit Londra’da’ isimli haftalık bant karikatürünü hazırladı. Zaman zaman, çocuklar, engelliler ve yetişkinler için yazı atölyeleri düzenleyen Şahan, Anadolu Üniversitesi Radyo Televizyon Bölümünden mezun. Birçok öyküsü İngilizceye çevrilen yazar ayrıca hazırladığı sinema projesiyle 2012 yılında Kültür Bakanlığından senaryo yazım desteği aldı. Dizi projeleri de hazırlayan yazarın, çocuk gelinleri anlatan Güvercin isimli projesi ATV’de Sıla, Samanyolu’nda Küçük Gelin olarak oynadı. 2011 yılında Dr. Yahya Kanbolat Kısa Film Öykü Yarışmasında ve Türk Onkoloji Derneği’nin düzenlediği öykü yarışmalarında seçici kurul üyesi oldu. Yayımlanmış Eserleri: Şerbet (roman – 2020,)Benekli Vakvak (çocuk masalı – 2018 Sola Yayınları) Ayarsız Kadınlar Cemiyeti (roman – 2018 Sola Yayınları) Parantez Aşklar (öykü – 2017 Sola Yayınları) Tottenham Çocukları (roman – 2016 Sola Yayınları) Ah O Kadınlar (öykü 2016 Akademisyen Yayınları), Hikâye Hırsızı (2012- İşçi Edebiyatı Öykü Ödülü) Zabit Londra’da (Karikatür), Uçan Halı (Çocuk hikâyesi – Hatay Belediyesi sosyal proje) Fakir Cennet (öykü 2007 Crea Yayınları), Döndü (Halkevleri 1988 Öykü Ödülü) Düzenlediği kitaplar: Asi’den Taşan Öyküler, Ve Tanrı Aşkı Yarattı, Yahya Kanbolat Anısına Öykü Ödülleri Ödülleri: 2019 Cumba Kültür ve Sanat Platformu Öykü Ödülleri mansiyon (Ayşegül) 2019 Platform Avrupa Öykü Ödülleri birincisi (Asiye) 2019 İstiklâle Vefa Öykü Ödülleri / OKUNMAYA DEĞER ÖYKÜ 2016 Hematolojik Onkoloji Derneği ‘Kökten Değişen Hayatlar Öykü Ödülü’ (Hatice’nin Canı) 2012 Hikâye Hırsızı öykü kitabına; Abdullah Baştürk 2012 İşçi Edebiyatı ödülü 2007 Afyon Kocatepe Öykü Ödülü ('Alev') 2006 Hollanda Türk Evi, Hikaye ödülü. (Sakine) 2006 KASİAD(Kadının Sosyal Hayatını Araştırma ve inc. Dern.) Öykü ödülü (2068'de Bir Aşk Hikayesi.) 2006 Anafilya Öykü Ödülü (Kırro.) 2006 Edebiyat Dünyası Öykü Ödülü (Çay Şekeri.) 2005 CullTurkey Okuma Kulübü Öykü Ödülü (Takıntılı Kadın.) 2005 SES (Sağlık Emekçileri Sendikası) Öykü ödülü (Parmaklar.) 2004 SBS Radyosu Avustralya Öykü Ödülü (Parmaklar.) 1998 Halk Evleri Öykü Ödülü (Döndü kitabına.) 1996 Toplum Postası Türkçe Hikaye Ödülü (Kale) 1995 İmece Kadın Derneği Kadın Öykü Ödülü (Parmaklar.) 1987 Güneş Gazetesi Türkiye Öykü ödülü (Leo.) 1972 Hayvanları Koruma Cemiyeti Türkiye Orta Öğretim Hikaye Ödülü (Aynı.) Üye olduğu kuruluşlar: The Foreign Press Association, İngiltere Göçmen Sanatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, Kadın Yazarlar Derneği, İLESAM, Türkiye Yazarlar Birliği dursaliye@gmail.com

BİR YORUM YAZIN

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.