Dillerde Cinsiyet Ayrımı / Nurettin ŞENOL

DİLLERDE CİNSİYET AYRIMI ÖZELLİĞİ

Cinsiyet Ayrımı Olan Diller:

İtalyanca, Fransızca, Almanca, Katalanca, İspanyolca, Portekizce gibi çoğu Roman dillerinde; bugün yaşayan Litvanya ve Let dilleri gibi Baltık dillerinde; Hami-Sami grubundan Arapça, İbranice, Aramca, dillerinde eril- dişil (cinsiyet) ayrımı bulunur.

*

Önceleri tümünde ERİL-DİŞİL-YANSIZ sınıflandırması bulunan Hint-Avrupa dil ailesinden Germen dillerinde günümüzde yalnızca Almanca, Hollandaca, Norveççe (muhafazakâr Bokmal dışında), İzlandaca, Faroe Dili ve Frizce bu ÜÇ CİNSİYET (dişi-erkek-nötr/cinsiyetsiz) kalıcı olmuştur.

Cinsiyet Ayrımı OLMAYAN DİLLER:

1) Ural-Altay dillerinin en başta gelen özelliği ses uyumudur. 2) Bu dillerin sözcüklerinde dilbilgisel (gramatiksel) cinsiyet yoktur, özcesi ERİL, DİŞİL VE NÖTR/CİNSİYETSİZ biçiminde ayrılmaz.

Türkçede eril – dişil (CİNSİYET) ayrımı YOKTUR.

Kimileri, Arapça sözcük kullanıyor ve Türkçe yazıp Türkçe konuştuğunu sanıyor. Sözcüklerde erkek – dişi ayrımı, cinsiyetçilik yapıyor.

Örnekler:

Türkçemizde YÖNETMEN, yöneten, müdür denir, müdirE denmez,

Türkçemizde OZAN, şair denir; şairE denmez,

Türkçemizde YARGIÇ, hâkim denir; hâkimE denmez.

Sözcüklerimizde kesinlikle eril (erkeklik) ve dişil (dişilik) kavram söz konusu değildir.

Arapçadan alınmış olan sözcükler de artık bizim kurallarımıza boyun eğmiştir. Ancak yabancı sözcükleri yaşatma tutkusu sürüp gidiyor. Tüm dil sorunlarının temelinde de yabancı sözcükler yatmaktadır. En doğrusu Arapça, Farsça sözcükleri dilimizden atmaktır.

Dil bu kuralı kendisi yerleştirmiştir.

“Memur” dediğimizde bir ayrım söz konusu değildir; “memur bey” ya da “memur hanım” demek yeterlidir.

Kâtip / kâtibe yerine kullandığımız “sekreter” ya da YAZICI, YAZMAN sözcükleri yine her iki cins için de geçerlidir.

Türkçeleştiğini sandığımız yabancı sözcüklerin, Türkçemize uyumsuzluğu ortadadır. Ancak ilginçtir ki çok yaygın olmamakla birlikte bu sözcüğe dişil kavramı veren ek’in günümüzde de kullanımının sürdürüldüğü görülmektedir: “müdüre hanım”, hâkime hanım gibi örnekleri çoğaltmak ve konuyu uzatmak olasıdır, ama sanırım şimdilik bu kadarı yeterli olacaktır.

TÜRKÇEDE ERKEK-DİŞİ KAVRAMI YOKTUR.

Dilimizde tüy bitti, daha öğrenmeyenler var…

#NurettinŞENOL