Deniz Gezmiş’in son arzusu

Deniz Gezmiş’in son arzusu neden bu konçertoyu dinlemek olmuştur

acaba? Şimdi siz çalınması çok zor olan bu muhteşem gitar

konçertosunu, dünyada tam anlamıyla yorumlayabilen tek üstat olan Paco

de Lucia’dan dinlerken, ben de anlatayım size neden

Joaquin Rodrigo Virde 1901 yılında İspanya’da, Valencia – Segunto’da

doğar. Henüz üç yaşındayken difteriye yakalanır ve görme yetisini

kaybeder. Sekiz yaşında solfej, piyano ve keman eğitimine başlar.

Sonunda piyano virtüözü olur, birçok da klasik müzik eseri yazar ve

uluslararası ün kazanır. Ancak tüm dünya Rodrigo’yu, Concierto de

Aranjuez (Rodrigo’nun Gitar Konçertosu) adlı eseriyle tanır.

Rodrigo, 1933’te, üç yıldan beri birlikte olduğu, Kamhi ailesinin kızı

Türk piyanist Victoria Kamhi ile evlenir. Sonrasında Kamhi piyano

kariyerine son verip, gözleri görmeyen kocasının asistanlığını yapar

ve onun birçok dile çevrilmiş “De la mano de Joaquín Rodrigo: Historia

de nuestra vida (Joaquin Rodrigo’yla el ele: Maestro’nun yanında

hayatım) adlı biyografisini yazar.

1936 yılında İspanya’da Hitler ve Mussolini destekli, General Franco

komutasındaki askeri faşist güçler, seçimle işbaşına gelen

sosyalistlerin “Halk Cephesi” koalisyonuna karşı ayaklanır. Ve

İspanya, tüm dünyanın gözü önünde korkunç bir iç savaşa sürüklenir.

Avrupa ülkeleri Hitlerden çekindikleri için, halka karşı yapılan bu

kalkışmaya “İspanya’nın iç meselesi” diyerek sessiz kalırlar. Ancak

birçok ülkenin devrimcileri, sosyalistleri ve anti-faşistleri

“Enternasyonal Tugaylar” oluşturarak İspanya halkının yanında saf

tutarlar. Üç yıl süren İç Savaş, maalesef Halk Cephesi’nin

yenilgisiyle sonuçlanır ve İspanya’da Franco’nun -1975 yılında ölümüne

kadar kırk yıl sürecek olan- diktatörlük dönemi başlar.

Rodrigo’nun 1939 yılında, gözleri görmediğinden eşine bölümler halinde

yazdırdığı “Concierto de Aranjuez”, işte bu iç savaş ortamının

eseridir. Konçerto altı yüz bin kişinin öldüğü bu iç savaşı,

cephelerde faşizme karşı direnen devrimcilerin umutlu coşkusunu ve

sonrasında yönetimi ele geçiren diktatör Franco’nun kendi halkına

yaşattığı acıları ve yaptığı zulümleri anlatır.

Rodrigo 1999 yılında, karısı Kamhi’nin ölümünden iki yıl sonra, 98

yaşındayken vefat eder.

DENİZ’İN SON ARZUSU

İşte 68 kuşağının lideri Deniz Gezmiş, kırk beş yıl önce 6 Mayıs

1972’de gece yarısı idam sehpasına götürülmeden önce, son arzusu

olarak demli bir çay ve sigara eşliğinde Rodrigo’nun Gitar

Konçertosu’nu, bu nedenlerle dinlemek istemiştir. Konçerto bitip o

idam sehpasına doğru yürürken, Ulucanlar Cezaevi’ndeki tüm tutuklular

da ıslık ile konçertoyu yeniden çalar. O günden beri de gençliğin

dilinden hiç düşmez.