Debre’li Hasan ve Mister Martini | Mahir Akarsular

FİLİNTA GİBİ BİR EŞKİYA…

Drama Köprüsü türküsü vardır. “At Martin’i Debreli Hasan, dağlar inlesin”. Debreli Hasan Mister Martin’i Drama köprüsünden aşağı atsın, namı yayılsın, dağlar bile inlesin! Mi?

Flint, latince çakmak taşı. Eski tüfeklerin barutunu ateşlemek için tüfeğiin horozuna çakmak taşı yerleştirilmiş. Tüfeğe de İtalyanca Filinta denmiş. Menzili arttırmak için de Filinta tüfeğinin namlusu upuzun. Filinta gibi delikanlı.

Bir de Mister Martini’nin icadı Martin tüfekleri var. Atılan Mister Martin değil, onun ismini taşıyan tüfeğin ateşlenmesi. (Aynalı Martin – Hekimoğlu) …..

Alıntı : Fatih Kekevi

NOT :
Dünya’nın ilk kara barutlu mermisi ile çalışan 19. yüzyıl İngiliz tek atımlık 457/577 kalibrelik ordu tüfeği, ayarlanabilir gezinin menzili 1400 mt’dir. Ancak atış sonrası oluşan duman bulutu atıcının görüşünü bir süre bloke etmektedir.

Afrika’daki büyük Zulu ayaklanmasında İngiliz sömürge ordusu bu silahlarla donanmıştı.

Ancak Zulular İklwa, tahta Gürzler ve bir cins mantardan yaptıkları cesaret arttırıcı iksir sayesinde galip geldiler ve İngiliz ordusu büyük bir katliama uğradı. İlk kez 1871 de üretilen 507 kalibre ünlü tüfek. 

Tetiğin arkasında bulunan bir kol aşağı indirilerek namlu kuyruğu açılır ve mermi sürülür. kolun kapatılmasıyla tüfek atışa hazır hale gelir.

1872 yılında İngiliz ordusunda hizmete girer ve 1893 yılında şarjörlü Lee-Metford tüfeği çıkana dek kullanılır. Zulu savaşı vb. gibi koloni seferleri sırasında İngiliz başarılarının anahtarıdır. 1893 dan sonra ise Afrika sömürgelerinde oluşturulan polis kuvvetleri ile Hint ve Mısır ordularını donatır. I. Dünya Savaşı sonuna kadar bu birlikler tarafından kullanılır.

İngiliz ordusu haricinde bu silahı benimseyen tek ülke Osmanlı İmparatorluğu’dur. 1876 yılında Amerikan Peabody fabrikasından yüzbinlerce martini tüfeği satın alınır. Osmanlı hizmetinde martini, 93 harbi sırasında Plevne kuşatmasında önemli rol oynar.

1887 yılında Mauser (Mavzer) ile değiştirilene dek resmi hizmette kalır. Bu tarihten sonra ise muhafızlar ile yerel milisleri silahlandırmakta kullanılır; I. Dünya Savaşı’nda doğu cephesinde hizmet görür.

1960’lı yıllara dek özellikle doğu ve güneydoğu Anadolu bölgesinde yaygın şekilde rastlanabilen bu silah Türk toplumsal belleğinin kesinlikle sarsılmaz bir parçası haline geldi, yediden yetmişe herkesçe bilinen türkülere kadar girdi. (Drama Köprüsü), (Hekimoğlu)

Martini-Henry’nin basit mekanizması, dayanıklı, bakımı kolay ve ucuz av veya spor tüfeği meraklıları için hala üretilmektedir.