Küresel Isınma Dünya ve Türkiye üzerindeki etkileri

Sinem Kurtuluş | Çevre Mühendisi / Raportörü

İklim değişikliğinin etkileri şimdiden hissedilmektedir. Küresel ısınma sanayi öncesi seviyelerin yaklaşık 1° C üzerine çıkmıştır. Artık küresel ısınmanın her yarım derecesi (hatta daha azı) önem arz etmektedir.

İklim değişikliğinin etkilerinin listesi saymakla bitmeyecek derecede fazladır. Örneğin; ısı dalgalarının daha sık ve daha uzun sürmesi ve aşırı yağış olaylarının birçok bölgede daha yoğun ve sık yaşanması muhtemeldir. Okyanuslar ısınmaya ve asitleşmeye devam edecekler ve küresel ortalama deniz seviyesi yükselmeye devam edecektir. Bütün bunlar insan yaşamı üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olacaktır ve şimdiden etkisini göstermeye başlamıştır.

Küresel Isınma ve Olası Etkileri

Çeşitli gazların atmosfere salınması ile oluşan sera etkisi yeryüzünde sıcaklık artışını meydana getirmektedir. Sıcaklık artışının dünya genelinde artması küresel ısınma olarak adlandırılıyor.

Güneş sistemindeki tüm gezegenlerde olduğu gibi dünyada da güneş tarafından gönderilen ışınlar ısı meydana getirir. Yeryüzüne yansıyan ışınların çoğunluğu geri yansıma ile uzaya gönderilse de atmosferin sahip olduğu özellikler sayesinde bir kısmı atmosfer içerisinde tutularak sıcaklık dengesinin korunmasını sağlar. Metan gazı, buhar, toz ve atmosferin belirli oranını oluşturan karbondioksit güneş ışınlarını ve ısının hava küre içerisinde kalmasında etkili olur. Yeryüzünün doğal dengesi için gerekli olan ısı böylece sağlanmaktadır. Sıcaklık artışının artması ise doğal dengenin bozulmasına neden oluyor.

Küresel Isınmaya Neden Olan Faktörler

Küresel ısınmada pek çok etken rol oynamakta olup, aşağıda bu etkenlerin başlıcaları sayılmaktadır:

• Fosil yakıt kullanımı

• Ormanlardaki azalma

• Nüfus artış hızı

• Artan tüketim eğilimi

Yukarıda sayılan nedenlerle hava kürede diazot monoksit, metan ve karbondioksit miktarı gittikçe artmaktadır. Sanayileşme ve aşırı kentleşme, sıcaklığın yapay olarak artışında etkili oldu. Sanayi kuruluşları ve kentlerin inşası esnasında orman arazileri talan edilirken yeni ormanların oluşturulması aynı ölçüde gerçekleşmedi.

Nüfusun kentlerde yığılması tüketim alışkanlıklarının değişmesine neden olurken ulaşım araçlarında ve fabrikalarda fosil yakıtların kullanılması da yaygınlaştı. Aşırı tüketim eğilimi içerisindeki insanlık doğal denge üzerinde olumsuz etki etmeye devam ediyor. Tüm bunlar “sera etkisi” oluştururken iklimler üzerinde belirgin değişikliklerin yaşanması da kaçınılmaz olmaktadır.

Sonuç

Yapılan araştırmalar bu ve benzeri etkenlerin küresel ısınmaya neden olduğunu gösteriyor. 1800’lü yılların ikinci yarısından itibaren tutulan sıcaklık kayıtları da günümüze kadar sıcaklığın son 160 yılda 0,8 °C kadar arttığını göstermektedir. Gittikçe artan sıcaklık dünya yüzeyinde ve canlılar üzerinde gözle görülür etkiler bırakmaya başladı. Yapılan çalışmalar ve alınan önlemler sıcaklık artışı karşısında yetersiz kalındığının en önemli göstergesi. Bilim adamları, yeterli ölçüde önlem alınmadığı takdirde gelecek 50 yılda sıcaklığın 2 °C artmasının kaçınılmaz olduğu görüşünde. Küresel ısınmaya sebep olan insanlık bu soruna karşı çözümü bulmak için bütün gücüyle çalışmalıdır.

***

İklim değişikliğini ele almak için acil ihtiyaç, hükümetlerin harekete geçmesidir. Küçük çaplı kendimizce aldığımız önlemler ne kadar önemliyse de, büyük önemler alınmadıkça etkilerin azalması mümkün değildir. Bu önlemler, iklim değişikliği değerlendirmesi için dünyanın önde gelen bilimsel organı, Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından Ekim 2018’de yayınlanan büyük bir raporun yayınlanmasıyla daha da belirginleşmiştir. IPCC, yıkıcı küresel ısınmadan kaçınmak için, sanayi öncesi seviyelerin üstünde 1,5°C’ye ulaşmamamız gerektiği ya da en azından bunu aşmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Rapor, 1.5°C ve 2°C senaryoları arasındaki büyük farkları ortaya koymaktadır.

İklim değişikliği ile mücadele etmek, insanların canlı ve sağlıklı bir çevrede sağlama şansı verir. Ayrıca bu bize, örneğin daha fazla insanın daha temiz ve daha ucuz enerji kaynaklarına erişmesini ve yeni sektörlerde iş fırsatları yaratmasını sağlayarak, insan haklarını geliştirme fırsatını da verecektir.

Sinem KURTULUŞ :Çevre Mühendisi / Raportör

Kaynaklar:

1-https://www.amnesty.org/en/what-we-do/climate-change/

2-https://www.israel21c.org/we-need-to-rethink-everything-we-know-about-global-warming/