Yüz Yılın Nobel Edebiyat Ödüllü Kadın Yazarlar

Nobel Edebiyat Ödülü, Güney Koreli yazar Han Kang -2024

Louise Glück – 2020

İsveç Akademisi’nin “yalın bir güzellikle, bireysel varoluşu evrenselliğe ulaştıran kusursuz şiirsel sesi” sebebiyle bu yıl Nobel’e layık gördüğü ABD’li şair Louise Glück, “The Wild Iris” eseriyle 1993’te Pulitzer Şiir Ödülü’nü de almıştı.

Olga Tokarczuk – 2018

“Sınırlar arası geçişleri bir yaşam biçimi olarak ansiklopedik bir tutkuyla temsil eden anlatısal hayal gücü” nedeniyle Nobel’e layık görülen Polonyalı yazar, aynı yıl “Bieguni” (Flights) adlı romanıyla Uluslararası Man Booker’ın da sahibi olmuştu. Eleştirmenlerin en önemli çağdaş yazarlar arasında gösterdiği Tokarczuk, aynı zamanda bir feminist, vejeteryan ve Yeşiller Partisi üyesi.

Svetlana Aleksiyeviç – 2015

Belaruslu yazar Svetlena Aleksiyeviç, Çernobil faciası, Sovyetler Birliği’nin dağılışı gibi olayları bireylerin deneyimleri üzerinden ele aldığı eserlerinde, sözlü tarih ve röportajlara dayalı bir anlatımı benimsemesiyle biliniyor, ki bunda kariyerine muhabirlikle başlamış olması şüphesiz etkili. Nobel Komitesi onun yazılarını “bir acı ve cesaret anıtı” olarak tanımlamıştı.

Alice Munro – 2013

“Kısa öykünün ustası” Alice Munro, “Kanada’nın Çehov’u” olarak da anılıyor. Eserlerinde, kendi çocukluğunun da geçtiği küçük kasaba hayatının atmosferini, ilişki problemleri ve ahlaki çatışmaları incelikle işleyen yazar, Nobel Komitesi tarafından “aslında önemsiz görünen olayların kişinin hayatında ne kadar etkili olabileceğini gösterme yeteneği” nedeniyle de kutlamıştı. Bugün 89 yaşındaki Munro,   Nobel aldığı yıl, “yazmaktan emekli olduğunu” açıklamıştı.

Herta Müller – 2009

Romanya asıllı Alman yazar ve şair Herta Müller, “şiirin yoğunluğu ve nesirin açıklığını kullanarak mülksüzlerin dünyasını tasviriyle” Nobel’e layık görülmüştü. Çavuşesku rejimi altındaki zor yaşam koşullarını anlatan eserleri ile tanınan yazarın ilk kitabı “Niederungen” da dahil birçok kitabı Romanya’da sansürlendi. Müller 1987’de Almanya’ya göç etti.

Doris Lessing – 2007

Nobel Komitesi’nin “Kuşkuculukla, hararetle ve hayal gücüyle kadın deneyimlerinin destanını yazan yazar” olarak tanımladığı Doris Lessing’in başyapıtlarından biri kuşkusuz “Altın Defter” romanı. İran doğumlu İngiliz yazar, Nobel üzerine Avrupa’daki tüm ödülleri toplamasına göndermeyle “Floş royal yaptım” demişti. 2013’te hayatını kaybetti.

Elfriede Jelinek – 2004

Avusturyalı romancı, oyun yazarı ve şair Elfriede Jelinek, kronolojik olarak Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen 10’uncu kadın. Yazarın dünya çapında bilinen ve kendi yaşamından da izler taşıyan romanı “Piyanist”, yönetmen Michael Haneke tarafından aynı adla sinemaya da uyarlanmıştı.

Wislawa Szymborska – 1996

Nobel Komitesi’nin “Şiirin Mozart’ı” olarak tanımladığı Wislawa Szymborska, Polonya’nın en ünlü kadın şairi ve aynı zamanda ülkenin o güne dek Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen ilk yazarı.

Toni Morrison – 1993

Irk ayrımcılığı ve köleliğe karşı edebiyatta yükselen ses Toni Morrison, Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen ilk siyah yazar. “Sevilen” adlı romanıyla 1988’de Pulitzer Ödülü sahibi olmuştu. Geçen yıl hayatını kaybetti.