Ünlü Sanatçı Selim İleri Yaşama Veda Etti | Değerlendirme: Cemil Uçar

Selim İleri’yi Kaybettik!

Doğumu ve Aile Hayatı

Ali Selim İleri, 30 Nisan 1949’da İstanbul’un Kadıköy semtinde dünyaya geldi. Babası Kıbrıslı Hasan Hilmi İleri, Lefkoşa’dan İstanbul’a gelerek yüksek makine mühendisi olarak eğitim aldı. Annesi Süheyla İleri, ev hanımıdır ve Adapazarlıdır. Selim İleri’nin ablası Meral İleri, Alman Filolojisi eğitimi gördü ve Almanca okutmanlığı yaptı.

Eğitim Hayatı

Selim İleri, 1955 yılında okul hayatına başladı ve ilk üç yılını Cihangir ile Firuzağa İlkokulları’nda tamamladı. 1960 yılında Galatasaray Lisesi’ne yatılı olarak başladı, ancak Fransızca dersinde başarısızlık nedeniyle okuldan ayrıldı. Daha sonra Bakırköy Lisesi’ne geçerek ardından Atatürk Erkek Lisesi’ne kaydoldu. Bu okulda, onu edebiyata yönlendiren öğretmenleri Rauf Mutluay ve Vedat Günyol ile tanıştı.

Edebi Kariyeri

İlk Yayınlar
Selim İleri, 1967‘de Yeni Ufuklar dergisinde yayımlanan “Savaş Çiçekleri” öyküsüyle edebiyat dünyasına adım attı. İlk öykü kitabı “Cumartesi Yalnızlığı/Güz Notları” ise 1968 yılında yayınlandı ve kendisi henüz 19 yaşındaydı. Aynı yıl, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne başladı, ancak edebiyat çevrelerine olan ilgisi nedeniyle 1972‘de okuldan ayrıldı.

Senaryo Yazarlığı

1971‘de Halit Refiğ’in önerisiyle senaryo yazmaya başlayan İleri, “Cennetin Kapısı” ile başlayan bir dizi senaryo kaleme aldı. “Kırık Bir Aşk Hikâyesi”, 1982’de Sinema Yazarlar Birliği tarafından yılın en iyi senaryosu ödülüne layık görüldü.

Roman ve Oyun Yazarlığı

Selim İleri’nin ilk romanı “Destan Gönüller” 1973’te yayımlandı. 1976’da yayımlanan “Her Gece Bodrum” romanı, edebi kariyerinde önemli bir dönüm noktası oldu. 1978‘de, Ali Bozok ve Mehmet Tim ile birlikte Günebakan Yayınevi’ni kurdu, ancak ekonomik sıkıntılardan dolayı yayınevi birkaç yıl içinde kapandı.

Dergi Yöneticiliği ve Yazko Yazko (Yazın Kopyası) dergisi, Selim İleri’nin yayıncılık çalışmalarında önemli bir yere sahiptir. Burada edebi eleştiriler ve incelemelerle Türk edebiyatına katkıda bulundu. 1987‘den itibaren Argos dergisinde yöneticilik yaptı ve derginin kapanışına kadar bu görevde kaldı. 1990’lı yıllarda, “Cahide”, “Ölüm ve Elmas” gibi tiyatro oyunları yazdı. “Allahaısmarladık Cumhuriyet” adlı oyunu 1997‘de Afife Jale ve Avni Dilligil ödüllerini kazandı. Son olarak, “Mihri Müşfik: Ölü Bir Kelebek” adlı oyunu 1998‘de sahnelendi ve o yıl Devlet Sanatçısı unvanını aldı.

Eserleri

Selim İleri birçok değerli esere imza atmıştır. İşte bazı önemli eserleri:

Romanları

• Destan Gönüller (1973)
• Her Gece Bodrum (1976)
• Yasak (1980)
• Başkaldıranlar (1981)
• Kırık Bir Aşk Hikâyesi (1982)
• Küçük Şeyler (1984)

Öykü Kitapları

• Cumartesi Yalnızlığı (1968)
• Mavi Kelebek (1992)
• Mavi Şahin (1992)

Tiyatro Oyunları

• Cahide (1990)
• Ölüm ve Elmas (1995)
• Allahaısmarladık Cumhuriyet (1997)

Diğer Çalışmalar

Selim İleri, yazın yaşamı boyunca roman, öykü, şiir, deneme, tiyatro, anı ve inceleme gibi birçok edebiyat türünde eserler kaleme almıştır. Kırk yılı aşkın bir süre boyunca Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuş, sayısız senaryo yazmış ve birçok dergide inceleme ile eleştiri yazıları yayımlamıştır. Ayrıca, kültür-sanat programlarında sunuculuk yapmış, köşe yazarlığı yapmıştır.

Ödülleri

2012’de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülen Selim İleri, Türk edebiyatının üretken ve etkili kalemlerinden biri olarak tarihe geçmiştir.

Ölümü

Selim İleri, 7 Ocak 2025 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Değeri ve katkılarıyla Türk edebiyatında kalıcı bir iz bırakan Selim İleri, hayatının büyük bir kısmını yazmaya adadı ve bu eserleriyle anılacak. Saygıyla anıyorum.

Haber Kaynağı: haberkontak.com/yazarlar/cemil/konu/turk