Son Dönem Osmanlı Erkanı ve Ricali | Kuneralp Sinan
2. Dünya Savaşı sonrası düzenlenen Paris Konferansı ve Sonrası…
33 SENELIK ABDULHAMİD DEVRİ ve EKİBİ.
Bu ekibi Ermenistan Kabinesi sanmayın. Sonra da devlet batınca, Türkçülük başlamış da devlet çökmüşmüş.
Peki, bu ekonomik iflas tablosunda Türkler nerede?
Halife-i Müslümin 2. Abdülhamit’in nazırlarından (bakanlarından) ve bürokratlarına buyrun bakalım:
Hariciye Nazırları Aleksandros Karateodori Paşa (1878-1879)
Gabriel Pasha ve
Sava Paşa (1879-1880)
Hazine-i Hassa Nazırları
Agop Ohanes Kazazyan (1876-1891),
Mikail Portakalyan Efendi (1891-1897),
Ohanes Sakız Efendi (1897-1908)
Maliye Nazırı
Agop Ohanes Kazasyan Paşa (28-30 Ağustos 1885), (Aralık 1886 – Mart 1887) (1888-1891)
Nafia Nazırları
Ohanes Çamiç Efendi (1877-1878),
Aleksandr Karateodori Paşa (1878)
Sava Paşa (1878-1879)
Orman ve Maadin Nazırları
Mavrokordato Efendi (1908-1909),
Aristidi Paşa ( 1909)
Ticaret ve Ziraat Nazırları
Bedros Kuyumcuyan Efendi (1880)
Gabriel Noradonkyan Efendi (1908-1909)
Ayan Üyeleri (1876) Antopolos Efendi Aristarki Bey,
Daviçon Karmona Efendi,
Musurus Paşa,
Serviçen Efendi,
Stoyanoviç Efendi,
Dr. De Kastro Bey,
Mavroyeni Paşa, Karatodri Paşa,
Abraham Karakahya Paşa
Ayan Üyeleri(1908) Azaryan Efendi,
Basarya Efendi,
Bohor Efendi,
Fethi Franko Bey,
Gabriyel Noradonkyan Efendi,
Mavrokordato Efendi,
Mavroyeni Bey,
Oksanti Efendi,
Yorgiyadis Efendi,
Aram Efendi,
Popoviç Temko Efendi,
Babıali Hukuk Müşaviri Gabriel Efendi;
Abdülhamit zamanında sürekli el üstünde tutulan bu Gabriel Efendi 2. Dünya Savaşı sonrası düzenlenen Paris Konferansında Ermeniler için toprak talep etmiş, Lozan Konferansına da Ermeniler adına katılmıştır.
Elçilere göz attığımızda,
- Fotiades Bey ve Gobdan Efendi’nin Atina,
Azaryan Efendi’nin Belgrad,
- Karatodri Efendi’nin Brüksel,
Blak Bey’in Bükreş,
Yanko Karaca,
Misak Efendi ve
Aritraki Efendi’nin Lahey,
- Musurus Paşa,
Alfred Rüstem Paşa ve
Antopulo Paşa’nın Londra,
Naum Paşa’nın Paris,
- Musurus Bey ve
- Fotiades Bey’in Roma,
Nikola Gobdan Efendi’nin Sofya,
- Vogorides Paşa’nın Viyana,
- Aristarki Bey ve A. Mavroyeni Bey’in Washington’da Büyükelçi-Elçi olarak görev yaptıklarını görüyoruz.
Konsolos ve kâtipliklerde de Türk unsurundan ziyade Ermeni ve bilhassa Rum memurlar kullanılmakta idi.
Valilik koltuklarının çoğunda da gayrimüslimler oturuyordu.
Mesela;
Şarkî Rumeli Valileri
Sava Paşa,
Aleko Vogorides Paşa,
Gavril Paşa Hristoiç,
Alexandre de Battenberg,
Ferdinand de Saxe-Cobourg et Gotha.
Sisam Beyleri
Mişel Gregoriyadis Bey,
Aleksander Mavroyeni Bey,
Yanko Vitinos Bey,
Kostaki Karateodori Paşa,
Yorgi Yorgiadis Efendi,
Andrea Kopasis Efendi.
Cebelilübnan Sancağı Mutasarrıfları
Vasa Paşa, Naum Paşa, Yusuf Franko Paşa.
Maliyesini, hariciyesini, tarımını, madenlerini ve de mülkiyesini gayrimüslimlere bırakmış devletin başında bir İslâm Halifesi (!) vardır…
Kaynak kitap:
Kuneralp Sinan | Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali.
Prosopografik Rehber, İstanbul: İsis Yayınları, 1999…
….