Moda ve Folklor / Nuri Kaymaz

Her insan, yaşadığı dünyayı kendi çapında yaratma gücüne, imkanına sahiptir.

Folklor kavramı ülke ya da belirli bir bölge halkının maddi, manevi kültür ürünlerinin tümünü kapsar.

Kendine özgü yöntemlerle derleyen, çözümleyen, yorumlayan ve bir senteze vardırmayı amaçlayan bilim dalı olarak yerini aldı. Çeşitli biçimlerde kullanılan bu kavramın bugün en yaygın ve yerinde kullanımı Halkbilim’dir.

Pek çok örnek sıralanabilir.

Atasözleri, deyimler, destanlar, efsaneler, masallar, ağıtlar, türküler, maniler, inançlar, halk oyunları, kilim motifleri, düğünler, cenazeler, gelenek-görenek ve giysilere kadar geniş bir alandır.

Modanın Doğuşu İlkçağlar olarak kabul edilmiş.

Nil ve Fırat nehirleri kıyısında kurulan kültürler modanın oluşumunu sağlamıştır.

İlkçağdan Antik Mısır’a, ilk makyajdan, ilk sandalete, ilk peruktan, ilk dokuma örneklerine, Antik Roma’da Togalardan, Stoloya, Dört aşamalı Roma Hamam kültürüne, sosyal sınıfların göstergesi Roma Ayakkabılarına, Ortaçağ’da gelişen uluslararası ticarete, savaşlara, zengin sınıfın pahalı ve gösterişli giyim tarzından mücevherlere, kürklere, Hennin, boynuzlu şapka ve şaç stillerine, kostüm, dekorasyonda kullanılan sosyal sınıfın belirleyici donesi değerli kumaşlara, Çağının Moda ikonu kabul edilen Kraliçe Elizabeth’in kostümlerine, Rönesans Avrupası’nın gelişiminde etkili olan tekstil endüstrisi ve mücevher tasarımlarına, Medici Ailesi’nin ve Kraliyetlerin modaya etkisine, Barok Çağa, XIV.Louis Döneminde Paris’in Moda Merkezi oluşuna, 16. yüzyıl’ın ikinci yarısında İspanyol etkisinin modada oynadığı role, 17. yüzyılda orta sınıfın modaya ilgisiyle Moda Hareketlerinin hız kazanmasına, Barok ve Rokoko döneminde kullanılan sağlığa zararlı kemik ve tahta korselere, Avrupa Modasında İngiliz etkisine, tarihin en büyük Moda İkonu kabul edilen Kraliçe Marie Antionette için yapılan kreasyonların modayı etkilemesine, Fransız İhtilaliyle modadaki ihtişamlı dönemin sona ermesi, Rokoko Dönemde Moda Kültürü’nün yeniden yapılanması,

Tasarımcıların çoğu folkloru bilmek mecburiyetindeydiler.

Kadın giyiminde halk motiflerini çok kullanmışlardır.

Başak, aslan,at gibi…

2003 yılında Fransa Paris’te yapılan bir moda toplantısında 120 bildirge sunulmuştur. Bu bildirgelerin sonunda yeterince folklordan faydalanmadığımız sonucu çıkmıştır.

Kadının ojesinden, tırnağına, kaş şeklinden vb. süslenme biçimlerine kadar her şeyinde folklor vardır. Keza erkeğin de aynı zamanda dünyada en çok motif kullanılan elbiselerin Hindistan, İran, Pakistan, Rusya Kürtler Türkmenler en çok kullananlardır.

Bu giyimin günümüzde pek araştıran, üzerinde duran araştırmacılar yok, malesef. Herşey folklor deyince, halk oyunu zanneden bir toplum var. Yazı ki içe kapalı ve kayıtsız.