ALTIN
DOLAR
EURO
BIST
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Hatay °C

Misket / Yorum, Sibel Unur Özdemir

07.06.2018
4.574
A+
A-
Misket / Yorum, Sibel Unur Özdemir

İnci Gürbüzatik romanında; keskin çizgilerle darmadağınık olmuş hayatlar anlatılır.

Sibel Unur Özdemir /21.03.2018/Ankara

 

“Michelangelo Antonioni’nin ‘Yolcu’ (Professione: Reporter) filminde, beyaz, üstü açık otomobille giderlerken kız, erkek kahramana neden kaçtığını sorar. Kahraman ona, “Ön koltuğa arkanı dön” der. Kız söyleneni yapar arkasını dönüp koltuğa oturur. Geride bıraktıkları ağaçlıklı yolun kendilerinden nasıl uzaklaştığını izler.

Ben de öyle yaptım. Tıpkı o kız gibi. Arkamı geleceğe, yönümü geçmişe döndüm. Yol bittiğinde yazmıştım…” diyor .

*****

Misket ile tanışmam yaklaşık yedi-sekiz yıl önce Kanguru Yayınları’nda sevgili İnci Gürbüzatik’in konuk olduğu bir söyleşi ile başlamıştı. O gün Misket hakkında söylediklerini can kulağıyla dinlemiş ve hafızama kazımıştım. Sonra kitabı edinmek için pek çok kitapçıya baktım ama bulamadım ne yazık ki. Yakın zamanda da kitabın ikinci baskısını yaptığını öğrendim. Ve nihayet 12. Ankara Kitap Fuarı’nda İnci Hanım’dan imzalı olarak alma şansını yakaladım. Okumaya başladım büyük bir merakla çünkü uzun mücadeleler sonucu kitabıma ulaşmayı başarmıştım.

Misket ilk önce bana rahmetli babaannemi hatırlattı. Onunla olduğum zamanlarda bana Hisar’ı, At Pazarı’nı, Ulus’u anlatırdı. Çocuktum tabii o vakitler. Dinlerdim de… Demek ki pek de can kulağı ile dinlememişim çünkü hatırımda pek fazla bir şey kalmamış. Şimdiki aklım olsaydı babaanneme en ince ayrıntılarına kadar anlattırır, notlar alır, sonra da oturup yazardım.

İşte İnci Gürbüzatik çocukluğunun geçtiği o yerleri oturmuş yazmış. Geçmişi anlatarak geleceğe ışık tutmuş. Kitabı okurken aslında her bölümün kendi içinde başlı başına bir öykü olduğunu fark etmemek mümkün değil. Sadece anlatıcı aynı kişi ancak o kadar kişi ve o kişilerin bünyelerinde barındırdıkları karakterler, o karakterlerin yaşadığı olaylar silsilesi var ki. Her insan bir öykü. Tayyare Mahallesi’nde yaşayan ne kadar insan varsa o kadar farklı öykü mevcut kitabın içinde.

Roman çeşitli öykülerden oluşurken farklı insanların yaşamlarını da gözler önüne seriyor. Bütünü, parçalar oluşturur. İşte bu noktada öyküleri parça olarak nitelendirirsek bütünü yani romanı oluşturduklarını yadsıyamayız.

Sonra mekânlar… Romanda bahsi geçen mekânlar (Tayyare Sokak, Tezveren, Milli Müdafaa Mahallesi vb.) okura kucak açarken onu geçmişe, o günlere, olayların geçtiği zaman dilimine götürüyor. Mekânlar tek başlarına bir şey ifade etmez hiç şüphesiz ki. O mekânlara değer katan orada yaşayan, orada soluk alıp veren, oraya renk katan insanlardır. Hani deriz ya “ah şu duvarların dili olsa da anlatsa.” diye. Misket’te o mekânlar yazarının yüreğinde dile geliyor ve satırlara dökülüyor. Elbette yaşanırken o mekânların gün gelip orada yaşayan bir kişinin yüreğinde nasıl çağrışımlar yaratacağının dışa vurumuna sahne olacağı bilinemezdi. Ancak öyle bir an geliyor ki yazar kızıyla birlikte gittiği o yerlerde çocukluğuna dönüyor. Orada o yıllarda yaşanan olaylar, kişiler, tüm çıplaklığıyla gözlerinin önünde beliriyor, mekânlar canlanıyor ve Tayyare Sokak yeni baştan hayat buluyor.

Gürbüzatik bu olayları içselleştirerek anlatırken çok başarılı. Özellikle öykülerin kahramanı olan kişilerin ruh analizlerini yaparken, onlara yeniden hayat verirken kullandığı üslup takdire şayan. Romanda keskin çizgilerle darmadağınık olmuş hayatlar anlatılırken öyle yumuşak bir dil kullanıyor ki okuru adeta çekip içine alıyor. Bunu yaparken de yürekleri dağlıyor. ( Babası ayakkabı yapan bir çocuğun ayakkabısının kayışının kopması ve bununla yürümek zorunda kalması yani yarım pabuç, yarım terlik ile)

Romanda yüzleri güldüren bazı bölümler olsa da genelinde büyük bir ıstırap hâkim. Öyle çok yaralı yürek var ki. Fakirlik hat safhada. Tabii onun da beraberinde getirdiği kırık dökük ruh halleri.

Kitapta görsellik ön planda. Satırlar arasında kaybolurken yazarın başarılı tasvirleri ile o sokaklarda dolaşıyor, o yokuşu tırmanıyor, şekercinin önünden camekânına bile bakmadan geçerek ilerliyorsunuz. Kitabı okurken hep keşke “film” de yapılsaymış diye düşünmeden edemedim.

Konu itibariyle hem açık hem kapalı mekânlardaki olaylarla karşı karşıya kalıyor okur. Öykülerin bir anlatıcısı var, ailenin büyük kızı ki o çağlarda sekiz-dokuz yaşında bir çocuk. Bir yetişkinin çocukluğuna dönerek, çocukluğu ile yüzleşerek onu satırlara dökmesinin ürünü Misket. Yazarın “Gerçek yolculuk geriye dönüştü; çoktan anlamıştım.” demesi boşuna söylenmiş bir cümle değil. Aksine kitabın ana fikri.

Kitapta ötekileştirme (Menekşe), erkeği egemen kılma (babanın evi terk edişi, sonra hiçbir şey olmamış gibi geri dönmesi, annenin bunu zafer kazanmış gibi görmesi ve kabullenmesi, kirazın erkek kardeşe alınması, köftenin çoğunun erkek kardeşe konulması vb.) bekleyişler, umutlar, kabullenişler, aşklar, hayaller, acılar, kendinden emin dik duruşlar, gurur, intikam, dostluklar, yardımlaşma gibi konularda başarıyla veriliyor.

Yazar, yaşadığı çağa tanıklık eder bir nevi. İşte Gürbüzatik de bunu büyük bir ustalıkla yapıyor satırlar boyunca. Üstelik onun özellikle babasını anlatırken kullandığı dilin açıklığı ve yalınlığı benim O’nun ne kadar cesaretli ve cesur olduğunu fark etmeme neden oldu ve kendisine hayran kaldım; bu kadar içten ve samimi bir şekilde ailevi sırlarını anlatmak herkesin harcı olmasa gerek.

Öte yandan Gürbüzatik’in Ankara’nın bir dönemini anlattığı kitap biraz da şehre dair bir belgesel niteliği taşıyor. Suluhan’ı,Karyağdı Sultan’ı,Tezveren Sultan’ı, Gazi Lisesi’ni, Tayyare Sokağı’nı, Milli Müdafaa Mahallesi’ni; kısaca o günün Ulus’unu O’nun kaleminden öğreniyoruz.

Misket çok katmanlı dokusuyla bir mahalleye ait olan -gerçekte var olan- kaderi yeni baştan, yeniden kurguluyor. Bunu yaparken de zamanın ruhunu avuçlarının arasında tutuyor, muhafaza ediyor. Tarihi değerleri hatırlatıyor. Toplumsal sorunlara vurgu yapıyor.Anne-baba-çocuk üçgenindeki ilişkilerin derinliğine inerek yaşananları samimi ve biraz da hüzünlü bir şekilde gözler önüne seriyor. Misket belki de şimdi yetişkin ama dün çocuk olan anlatıcının olaylar karşısındaki dik ve sağlam duruşunun arkasındaki canı çok ama çok yanan bir çocuğun tüm hücrelerine sıkışmış isyanınınanılar adı altındaki haykırışıdır. Yıkılmaya yüz tutmuş mahallenin yazarın belleğinde canlanmasına neden olduğu hatıralar, hatırlandıkça satırlar boyunca tek tek yıkılmaktadır aslında. Her öykü anlatılıp bittiğinde -kayıt altına alındığında- bir misket gibi yuvarlanıp düşmektedir yazarın zihninden.

İnci Gürbüzatik anılarında yer alan gerçekçi olaylardan beslenmiştir romanı boyunca. Bu olayların psikolojik boyutlarını da hassasiyetle irdeleyerek öznel anlatım şeklinden yararlanmıştır. Romanda anlatma tekniği ön planda olmakla beraber zaman zaman gösterme (dialog) teknikleri de kullanılarak konular hikâyeleştirilmiştir.

İlk baskısını 2009 yılında yapan Misket, ikinci baskısını ise 2016’da yapmıştır. Bence Yayınları’ndan çıkan ikinci baskısının kapak tasarımı Ceren Demiral tarafından yapılmıştır. Kitap 368 sayfadır.

Misket hakkında elbette söylenecek daha çok şey var ancak birazını da okuyucuya bırakmak gerek. Şüphesiz ki eser, her okurun dimağında ayrı bir tat bırakarak yüreğinde farklı bir yer alacaktır.

 

Değerli dostum İnci Gürbüzatik’iedebiyat dünyasına kazandırdığı bu değerli eseri için kutluyor, başarılı çalışmalarının devamını diliyorum.

Administrator
Administrator
Editörden Yazı Atölyesi, Çağdaş Türk ve Dünya Edebiyatı’nı merkezine alan bir Websitesidir. Yazı Atölyesi’ni kurarken, okurlarımızı günümüzün nitelikli edebi eserleriyle tanıtmayı ve tanıştırmayı hedefledik. Yazarlarımız, Yazı Atölyesi’nde, edebiyat, sanat, tarih, resim, müzik vb. pek çok farklı alandan bizlere değer katacağını düşünüyoruz. Bu amaçla, sizlerden gelen, öykü, hikaye, şiir, makale, kitap değerlendirmeleri, tanıtımı ve film tanıtım yazıları, anı ve edebiyata ilişkin eleştiri yazılarla, eserlerinize yer veriyoruz. Böylelikle kitaplarınızla eserlerinizin yer aldığı Yazı Atölyesi’nde, dünya çağdaş edebiyatı ile sanatın pek çok farklı alanında değer katacağına inanıyoruz. Yazı Atölyesi kültür sanatın, hayatın pek çok alanını kapsayan nitelikli edebiyat içerikli haber sunar. Bu nedenle başka kaynaklardan alınan, toplanan, bir araya getirilen bilgileri ve içerikleri kaynak belirtilmeksizin yayına sunmaz. Türkçenin saygınlığını korumak amacıyla ayrıca Türk Dil Kurumu Sözlüğünde önerilen yazım kuralları doğrultusunda, yayınladığı yazılarda özellikle yazım ve imla kurallarına önem verilmektedir. Yazı Atölyesi, üyeleri ve kullanıcılarıyla birlikte interaktif bir ortamda haticepekoz@hotmail.com + yaziatolyesi2015@gmail.com mail üzerinden iletişim içinde olan, bu amaç doğrultusunda belirli yayın ilkesini benimsemiş, sosyal, bağımsız, edebiyat ağırlıklı bir dijital içerik platformudur. Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Email: yaziatolyesi2016@gmail.com haticepekoz@hotmail.com GSM: 0535 311 3782 -------*****-------
YAZARA AİT TÜM YAZILAR
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.