Kıyametin tohum ambarı
Norveç’e bağlı Svalbard takımadalarında buzların içinde adeta
bir Nuh’un Gemisi yaratılıyor. Küresel Tohum Deposu ile önemli tohumların
felaketlerde güvenliğinin sağlanması amaçlanıyor.
Norveç’in kuzeyindeki Svalbard takımadasında
buzulların arasındaki bir dağın 130 metre derinliğine inşa edilen ambar,
geleceğin Nuh’un Gemisi işlevi görecek.
Svalbard Spitzbergen Nahrungsmittelsicherheit
Flash-Galerie
Depo, en son bu hafta Suriye’den getirilen 25
bin adet nohut, bakla ve diğer baklagillere ait tohum numunesiyle takviye
edildi
2008 yılında kurulan ve Norveç hükümetiyle
‘Kültür Bitkileri Çeşitliliği Küresel Fonu’ (Global Crop Diversity Trust) ve
Kuzey Genetik Kaynaklar Merkezi tarafından desteklenen depo, sürekli yeni tohum
numuneleriyle zenginleştiriliyor.
Depo, en son bu hafta Suriye’den getirilen 25
bin adet nohut, bakla ve diğer baklagillere ait tohum numunesiyle takviye
edildi. Svalbald Küresel Tohum Deposu’nda, resmi açılışının yapıldığı 2008
yılından bu yana depolanan numune sayısı 740 bini aştı. Toplamda 500’er tohum
içeren 4,5 milyon numune, yani 2 milyar 250 milyon tohumun depolanması
hedefleniyor.
‘Kriz
bölgelerinde yedekleme önemli’
Kültür Bitkileri Çeşitliliği Küresel Yediemin
Fonu Başkanı Cary Fowler, şu ana kadar depolanan 740 bin tohum numunesinin,
dünyanın önde gelen tohum çeşitlerinin dörtte üçüne denk geldiğini tahmin
ettiklerini belirtti.
Eski bir kömür yatağının 120 metre kadar içine
giren bir sığınak şeklindeki tesis, 27 metre uzunluk, on metre genişlik ve altı
metre yüksekliğindeki üç ambardan oluşuyor
Fowler, Suriye merkezli Uluslararası Tarımsal
Araştırmalar Merkezi’nden gönderilen numunelerle birlikte, şimdiye kadar elde
bulunan tüm numunelerin yedeklendiğini belirtti. Suriye’deki tesisin ülkedeki
çatışmalarda zarar görmediğini belirten Fowler, “Suriye’de yaşanan olaylar, bir
ülkenin dışında yedekleme çalışmalarının önemini açıkça gösteriyor” diye
konuştu. Irak ve Afganistan’daki savaşlarda tohum ambarlarının tahrip olduğuna
dikkat çeken Fowler, Mısır’da geçen yıl yaşanan halk ayaklanmasında da bir
ambarın yağmalandığını belirtti.
‘Kıyamet
günü kasası’
Kıyamet günü kasası diye de anılan Svalbard
Küresel Tohum Deposu, küresel ısınma, deprem ve hatta nükleer saldırılara karşı
dirençli bir şekilde inşa edildi. Eski bir kömür yatağının 120 metre kadar
içine giren bir sığınak şeklindeki tesis, 27 metre uzunluk, on metre genişlik
ve altı metre yüksekliğindeki üç ambardan oluşuyor. Şu anki deniz seviyesinin
130 metre üzerinde bulunan depoların, iklim değişikliğine bağlı olarak su
seviyesinin büyük ölçüde yükselmesi durumunda bile güvende olacağı
hesaplanıyor. İnşasında kullanılan malzemelerin nükleer savaş ya da uçak
çarpmasına karşı da dayanıklı olduğu belirtiliyor. Özel soğutma sisteminin yer
aldığı tesiste bilimsel tahminlere göre tohumların, çeşidine göre, 55 yıl (ay
çiçeği tohumu) ila 10 bin yıl (bezelye tohumları) dayanabileceği öngörülüyor.
Eskiyen tohumlar sürekli yenileriyle değiştiriliyor.
Gelecek
yabanî tohumların
Svalbard ambarına en büyük katkı ABD tohum
bankasından geliyor
Bu yıl depolanan numuneler arasında
Ermenistan’daki değişik iklim bölgeleri ile Tacikistan’daki Pamir dağlarından
getirtilen buğday da bulunuyor. Yabani tohumlara da çetin hava koşullarına
dayanıklılıkları nedeniyle özel önem veriliyor. Yabani tohumların hayatta
kalabilmek için çetin olduklarını belirten Fowler, “Kuraklığa karşı direnç ya
da haşere ve hastalıklara karşı dayanma gibi karakter özellikleri var. Bu
nedenle gelecekte iklime uyum gösteren çeşitler yetiştirme konusunda çok
değerli olacaklarını düşünüyoruz” diye konuştu.
Svalbard ambarına en büyük katkı ABD tohum
bankasından geliyor. Bu yıl ABD’den, aralarında İnka ve Azteklerin besin değeri
yüksek tahıllarından horozibiğinin de bulunduğu 12 bin 801 numune gönderiliyor.
Projenin hedefi, pirinç, mısır, buğday, patates,
elma, maniok, hindistancevizi gibi en önemli 21 bitki türünün mümkün olduğunca
yediemin ilkesine bağlı şekilde muhafaza edilmesi ve tür çeşitliliğinin
sağlanması.
© Deutsche Welle Türkçe
Kaynak: DW/AP, BK/AG