Günün Kitabı | Rezil İnsanların Yaşamı | Michel Foucault

Kitap Değerlendirme Yazarı | Ali İhsan Dilmen

REZİL İNSANLARIN YAŞAMLARI (Genel Felsefe)

“Bu varoluşlar antolojisi. Birkaç satırlık yahut birkaç sayfalık yaşamlar, bir turam kelimde bir araya gelmiş meçhul talihsizlikler ve maceralar.

Kitaplarda ve belgelerde şans eseri karşılaşılan kısa yaşamlar.” M.F

Kitap/aslında bu bir kitap değil, kitaplaştırılmış bir makale…

Michel Faucault (Fuko) tarafından kaleme alınmıştır.

İktidarın hayatlar üzerinde var olan etkisini anlatmak amacıyla daha geniş bir çalışma olarak düşünülmüş ama bu niyet gerçekleştirilememiş.

İnsan hayatlarına dair rezillikler ve iktidar ilişkileri farklı bir perspektiften bakılmaya çalışılmış..

Fuko bu makalede ünlü rezil insanları değil, rezillikleri sıradanlaşmış insanlar ve iktidara etkilerini anlatmayı amaçlamış.

Gündelik hayatın sıradanlığı ve iktidarın gücünün sıradan hayatlarla nasıl örtüldüğünü ortaya koymaya çalışmış bu konuda edebiyatın insan hayatları ve iktidar ilişkisinde oynayabileceği rolü ve başaracağı etkiden de kısa da olsa bahsetmiş.

Kitaptan Alıntı

“Batı on yedinci yüzyıldan itibaren olağanüstü olanın men edildiği bir silik yaşamlar ‘fabl’ının doğuşunu gördü. İmkânsızlık ya da gülünçlük, sıradan olanın anlatılabilmesinin koşulu olmayı bıraktı. Amacı artık umulmadık olanı anlatmak değil, görünmeyeni, görünemeyeni, görünmesi gerekeni açığa çıkarmak, gerçeğin son ve en zayıf derecelerini anlatmak olan bir dil sanatı doğdu. ‘Ehemmiyetsiz’ olanı anlatılamayanı, her hangi bir görkeme sahip olmayanı, dolayısıyla’rezil’ olanı anlatmaya zorlayan bir tertibat kurulurken, Batı’da edebi söylemin ‘içkin etiği’ denebilecek şeyi teşkil edecek yeni bir buyruk şekilleniyordu. Bu söylemin törensel işlevleri yavaş yavaş silinecekti; görevi artık kuvvetin, zarafetin, kahramanlığın ve gücün son derece görünür olan ışığı değil, daha ziyade, en gizli olanı, anlatması ve göstermesi en zor olanı ve son olarak da en yasaklı ve skandal yaratacak olanı somut bir şekilde açığa çıkarmak olacaktır. Varoluşun en karanlıkta kalmış ve en gündelik unsurlarını deliğinden çıkarmayı emreden bir buyruk, edebiyatın on yedinci yüzyıldan itibaren, kelimenin modern anlamıyla edebiyat olmaya başladığı zamandan itibaren takip edeceği rotayı şekillendirmiştir.”

Kitap Tanıtım Bülteni | Norgunk Yayıncılık

Foucault’nun tamamlamaya fırsat bulamayacağı yeni bir araştırma projesini takdim etmek için yazdığı 1977 tarihli bu metin bir yandan Foucault’nun henüz formüle ettiği iktidar kavrayışının sıklıkla gözden kaçan bir yönünü vurgular: İktidar, hükümran iktidar örneğinde dahi, zorunlu olarak tepeden inip bireylere boyun eğdiren bir kuvvet değil, bireylerin farklı şekillerde davet ettiği, önünü açtığı, istediği, yerine göre ittifak kurduğu bir etkileşim olarak işler.

Öbür yandan, Foucault’nun bu çalışmasında mercek tutmayı amaçladığı silik yaşamlar, daha sonraki eserlerinde bilgi-iktidar düzeneklerine asimile edilemeyecek ayrı bir boyut olarak üzerinde duracağı özneleşme süreçlerinin nasıl işlediğinin ipuçlarını verir.

Bu kısa fakat yoğun metin sırf vaat ettikleriyle bile, Gilles Deleuze’ün her fırsatta vurguladığı üzere, müstakil olarak ele alınması gereken bir başyapıttır.

Yazar: Michel Foucault

Çevirmen: Emre Koyuncu

Kitap Adı: Rezil İnsanların Yaşamı

ISBN NO: 9786257917063

Yayın Tarihi: 2021-05-20

Yayın Dili: Türkçe

Baskı Sayısı: 1.Baskı

Sayfa Sayısı: 39