Günün Kitabı | Poseidon Öyküleri | Kemal Başer

Poseıdon Öyküleri Üzerine Değerlendirme: Ahmet Günbaş

Daha önce de belirtmiş olmalıyım: Edebiyatımızda, öykü-roman ekseninde, denizle ya da deniz yaşamıyla ilgili yapıtların sayısı oldukça azdır. Sait Faik, Halikarnas Balıkçısı, Tarık Dursun K, Zeyyat Selimoğlu gibi bilinen isimler dışında yakın zamanda Adil Serkan Satı’nın öykülerine karşılaşınca hayli mutlu olmuştum. Derken Ahmet Büke, çekirdekten yetişmiş bir deniz emekçisi gibi Deli İbram Divanı’yla çıtayı umulmaz bir yüksekliğe taşıdı. Büke’nin başarısı okur tabanında ilgi görmekle kalmadı, yaşadığımız günler içerisinde tiyatro sahnesinde yer edindi. Kendisini bir daha yürekten kutluyorum.

Şimdi de masmavi kapağıyla içeriğini merak ettiren bir kitap var masamda. Adı: Poseidon Öyküleri*. Yazarı: Kemal Başer. Bir ilk kitap olmalı bu. Zıpkıncı öyküleriyle örülü, deniz dibi alemini yansıtan gizemli, bir o kadar çağrışımlı bir kitap!.. Bizzat yazarın ağzından kitabın arka kapağında yer alan açıklamaya bakarsak şöyle bir paragrafla karşılaşırız:

“Zaman içerisinde biriktirdiğim, gerçek zıpkıncı hikâyelerinden esinlenilerek yazılmış bu öykü dosyasını sizlerin beğenisine sunuyorum. Aynı zamanda bu öykü dosyası, bu alanda yazılmış (zıpkınla balık avı) ilk tür olmaktadır.

Evet, kitaptaki altı uzun öykünün (Küçük Mavi Balıkların Kurtarıcısı, Mantarlı Balık, Orfozların Arkadaşı, Balık Çorbası, Yamuk Şiş, Poseidon Kıyısı) tamamı zıpkıncılarla dolu. Ancak asıl konunun ‘deniz ve deniz insanı’ olduğunu söyleyebiliriz. Hemen hemen hepsinin karasal yaşamla bağlantıları da var. Ancak ilk fırsatta Poseidon Kıyısı’nda buluşan bir yönelim içindeler. Olaylar ve durumlar çoklukla denizle bağlantılı. Bir yerde deniz dibi kültürüne batıp çıkıyoruz dolaylı olarak. Üslupta, yaşanmışlıktan kaynaklanan bir doğallık ve akışkanlık var. Zıpkıncıların başından geçen yığınla sürpriz arasında zaman zaman bir dizi mutsuzlukla da göz göze geliyoruz. Bunların sonunda gelişen tepkiler ve ruhsal dalgalanmalar, bizi birtakım sorgulamalarla baş başa bırakıyor. Yaşanan onca olumsuzluğa karşın sonunda yolumuz -arınmış ve durulmuş olarak- denize ve deniz insanına çıkıyor. Bu süreçte deniz, her türlü yarayı onaracak güçte, sanki insanı yeniden yaratıyor; yaratmakla kalmıyor, kendine getiriyor. Hatta kendi çapında bilgeler yetiştiriyor. Bazen iç seslerin toplamından ortaya çıkan o bilgeler  gelişi güzel deniz yağmasına karşı tavır alıyorlar. Deniz aşkının doğa aşkına karıştığı ‘yeni insan’ tipiyse ödünsüz bir doğa savunucusu olup çıkıyor. Tam bu noktada, Poseidon Kıyısı’nın bilgesine kulak vermekte yarar var sanırım:

“Elindeki şarap şişesinden bir yudum daha alıp vurduğum balıklara baktı ve başladı yine konuşmaya: ‘Kaç tanesi seni doyurur? Belki bir belki iki… Evdekiler yesin iki, üç… Hadi dört! İşte bunu anlatmaya çalışıyorum. Şu denize bak ve en vahşi en yırtıcı balığın adını söyle! Evet, köpekbalığı! O bile karnı doyduğunda, yanından en lezzetli balık sürüsü geçse dönüp bakmaz. Bu tüm balıklar için geçerli, hatta tüm hayvanlar alemi için! Ama biz insanlar içini değil! Çünkü biz bu dünyaya ait değiliz!’” (s:114)

Poseidon Öyküleri’ne göz atmanız dileğiyle…

 *Poseidon Öyküleri – Kemal Başer, Klaros Yayınları, 1.basım, Şubat 2024

()