Günün Kitabı | Mukaddime Doğu Klasiklerinden | İbn-i Haldun

Kitap değerlendirme yazarı: Ali İhsan Dilmen

İbn-i Haldun İslam dünyasının ilk sosyologu olarak kabul edilir.

Yazdığı eser bu bakımdan önemli görülürün.

Coğrafya bilgisi ve coğrafyanın ve iklimlerin insanlar ve toplumlar üzerindeki etkisini anlatmakla başlıyor.

Yazarın meşhur sözü vardır “Coğrafya kaderdir” şeklinde bu söze anlam katacak şekilde yeryüzünün coğrafya bilgisi detaylı olarak verilmiş, coğrafyanın insan teninin oluşumuna kadar etkisi anlatılmıştır.

Akabinde de Bedevilik(köylülük) ve Şehirlilik(medenilik) hakkında düşüncelerini ifade etmiş bu iki durumun insan ve toplum davranışlarına, bireysel ve toplumsal yaşama etkilerini uzun uzun, zaman zaman da örnekleyerek anlatmıştır.

Bu bölümden sonra ise, toplumsal yaşamın sürekliliği için bir zorunluluk olarak gördüğü yönetimlerin nasıl kurulduğu, sürdürüldüğü ve çöküşünü kaleme almış, bu konuyu zamanına göre tanımlamış, iş bölümü yapmış ve işlerin nasıl yürütüleceği hakkında hükümdarlar ve devlet yöneticilerine tavsiyelerde bulunmuş, yol göstermiştir.

Hükümdarlar ve Hükümdarlıklar hakkında her ne hikmetse hayatiyetleri için iki şeyin önemine vurgu yapılmış bunlar Ordu ve Gelirler.

Devletlerin ve bu iki kurumunda şekillenmesi ve yetkiletini kullanmasını düzenleyen fıkıh/hukuk kuralları tali mesele olarak görülmüş gibi bir durum var.

Toplumların ve bireylerin birbiri arasında, devletlerin işleri hakkında düzenleyici olan hukuk sadece adaleti gözetme anlamında denetleyici kurum olmaktan ziyade ahlaki bir tutum olarak ele alınmıştır.

Bu bakış açısı devleti yöneten ve ilmiye sınıfıyla halkta böyle olunca da kalıcı bir düzenin sürdürülmesini sağlayacak dinamikler gözardı edilmiş.

Bu tutum nihayetinde islam toplumlarında, devlet kurumunun keyfilikten uzak haklar ve sınırlar konusunda gelişme gösterememesinin temel sebebi olmuştur demeyi zorunlu kılmaktadır ve halen Müslüman toplumlarda haklar ve sınırlar bilincinin eksik kalmasının sebebi de burada aranmalıdır.

Kitabın 2.cildini okuduğumuzda belki de fotoğraf daha da netleşecektir.

***

 Kitap bir zamanlar bu konularda ciddi kaygısı olan, ama şimdilerde aynı tutumu göremediğimiz Yeni Şafak gazetesi tarafından hazırlanıp okurlarına Kültür armağanı olarak verilmiştir.

…

Kitap Bülteni

Mukaddime (Tek Cilt) | İbni Haldun

DERGAH YAYINLARI

Mukaddime; ünlü İslâm devlet adamı, âlim, tarihçisi İbn Haldun’un 1377’de kapsamlı bir dünya tarihine “giriş” olarak yazdığı abidevî eseridir. Kitap, tarih ve sosyoloji felsefesinin genel meselelerine ansiklopedik ayrıntılarıyla girmekle birlikte, kendi içinde bir bütün oluşturması özelliğiyle şimdiye dek bilinen en iyi çalışmadır. Çağın öteki eserleri arasında, çözümleyici yeteneğinin genişliği ve tazeliği, insanlığın toplu bir görünüşünü ve toplumsal örgütlenmenin biçimlerini vermeye çalışması bakımından eşsizdir. İslâm’ın tarihî başarılarının özet bir çalışması olarak da Avrupa’da yazılmış benzeri çalışmaların çok ilerisinde bir eser sayılmaktadır.

Mukaddime’nin sözlük anlamı giriş demektir. İnsanın siyasî ve toplumsal örgütlenmesinde meydana gelen değişikliklerin bir modelini ortaya çıkarmak için bir tarihçinin giriştiği ilk çaba olarak kabul edilebilir. Yaklaşımında akılcı, yönteminde çözümleyici, ayrıntılarında ansiklopediktir. Geleneksel tarihçilikten tam bir kopmayı temsil eden Mukaddime, alışılagelmiş kavram ve kalıpları ortadan kaldırarak yalnızca olayları sıralamanın ötesinde tarihin bir açıklamasını, tarihin felsefesini bulmaya çalışır.

Derleyici:       Prof. Dr. Süleyman Uludağ

Yayın Tarihi:            23.06.2020

ISBN: 9789759959111

Dil:      TÜRKÇE

Sayfa Sayısı:  1224

Cilt Tipi:        Ciltli

Kağıt Cinsi:   Kuşe Kağıt

Boyut:            16.5 x 23.5 cm