ALTIN
DOLAR
EURO
BIST
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
Hatay °C

Atatürk’ün Dörtyol Anıları | İsmet İpek

15.03.2021
4.395
A+
A-
Atatürk’ün Dörtyol Anıları | İsmet İpek

Yerel araştırmaların tarih anlatıları farklı oluyor. Yerel deyimler kullanılıyor, yerel duygular yer alıyor. Deyim yerindeyse her şey yerinde oluyor.

Yerel araştırmaların anlatılarında kendinizi buluyorsunuz. Söylemek istediklerinizi söylemiş gibi oluyorsunuz. Konuyu daha doğru ve duygulu anlıyorsunuz.

Dörtyollu araştırmacı Kadir Aslan’ın yazdığı “Atatürk Dörtyol’da” kitabını okuyunca da aynı tadı alıyorsunuz.

Kadir Aslan’ı evvela tebrik ediyorum. Maşallah hiç durmuyor, arı gibi çalışıyor. Pek çok akademisyenin konu bulamadığı Dörtyol’da araştırmalar yapıyor. Son kitap ile birlikte Dörtyol hakkında yazdığı kitapların sayısı 18’e ulaşıyor.

Emekli öğretmen Kadir Aslan’ın kitaplarını yayınlamak için ne kadar çok destek aradığını da biliyorum.

Bir yerel araştırmacı olan Kadir Aslan’ın kitaplarında akademik ayrıntının yerini duygular, edebi anlatımın yerini Dörtyol sevdası alıyor.

Milli mücadelenin başkomutanı ve Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün zaferden sonra çıktığı yurt gezilerinde ilk olarak 1923’te Adana’ya geliyor. Milli mücadelede yarım kalan işini tamamlamayı, Osmanlı Devleti’nin son meclisinde “milli yemin” kabul edilen misak-ı milli sınırları içindeki Hatay’ı Fransızlardan kurtarmayı Gazi Paşa unutmuyor.

Atatürk, milli mücadelede ilk kurşunun atıldığı yer olması ile birlikte özellikle Hatay meselesi sebebiyle sık sık Dörtyol’a geliyor.

Kadir Aslan’ın araştırmalarına göre Atatürk’ün 1925, 1926 ve 1931 yıllarında geldiği Dörtyol’da çok duygulu sahneler yaşanıyor.

Atatürk’ün ziyaretlerinde halkın coşkulu karşılamaları ve protokol konuşmaları içinde bu duygulu sahneleri daha anlamlı buluyorum.

Mesela Atatürk askeri hiyerarşiye göre paşadır. Ama Dörtyollu Kara Hasan halk tarafından paşa unvanını almıştır. Kara Hasan Paşa (Çetin) Dörtyol’da ilk kuvayımilliye hareketini başlatan kahramandır.

16 Ocak 1925 tarihinde ilk olarak Dörtyol’a gelen Gazi Mustafa Kemal Paşa Dörtyol/Çaylı Köyü’nde oturan Kara Hasan’ın köyüne gitmek istiyor. Köy yolunda otomobili çamura saplansa da yoluna at arabasıyla devam ediyor. Köyde Kara Hasan; “Hoş geldiniz Paşam!” deyince Paşalığı devletten aldığını ima eden Atatürk şu anlamlı cevabı veriyor; “Siz milletin Paşasısınız”

Atatürk’ün Dörtyol’da çok sevdiği milli mücadele kahramanlarından biri de Mustafa Ağa’dır. Atatürk ona “Deli Ağa” diyor.

Dörtyol Kuvayı millîye teşkilatını ziyaret eden Gazi Paşa, kendisini karşılayan çetelere tek tek soruyor: “Siz bu vatanı nasıl kurtardınız?”

Her çete “Ben şöyle kahramanlık yaptım, böyle yaptım. 15-20 düşman öldürdüm” diye kendini övüyorken Deli Ağa diyor ki; “Dörtyol’a düşman geldiği zaman hepimiz gizlenmiştik. Sesinizi işitince meydana çıktık. Kara Hasan’ı paşa seçtik. Düşmanla hep birlikte mücadele ettik. Bu vatanı birlikte kurtardık.”

Gazi Mustafa Kemal Paşa Dörtyol’da, Hastane’nin balkonunda iken Kara Hasan Paşa, Resul Ağa, Mehmet Emin Hoca ve Deli Ağa da yanında bulunuyor.

Resul Ağa (Karakul); “Paşam! Zatıalinizin bu memlekette bir taşı toprağı olmalıdır” deyince Gazi Paşa “Ne gibi?” diye cevap veriyor. Resul Ağa eliyle, kendi bahçesinin yanındaki Ermenilerden kalan, içinde iki katlı evi ve önündeki 16.5 dönüm portakal bahçesini gösteriyor. “Sizin olsun Paşam!” diyor. Dörtyollular adına yapılan bu teklifi Paşa da kabul ediyor. Dörtyollular eve “Gazi köşkü” adını veriyor. Atatürk bu evi kız kardeşi Makbule Ata’dan hanımefendiye oturması için tahsis ediyor.

Tarih 15 Şubat 1931’tir. Atatürk’ün Dörtyol’u üçüncü ziyaretidir. Milli mücadele kahramanlarından Deli Ağa, Atatürk tarafından çok sevilmesinden dolayı kıskananlar tarafından 1926 yılında katledilmiş, katiller İstiklal Mahkemesinde yargılanarak idama mahkûm edilmiştir.

Atatürk Dörtyol çarşısında halkla sohbet ederken yanına iki çocuk getirilir. Bunların Deli Ağa’nın çocukları olduğu söylenir. Deli Ağa’nın 11 yaşındaki oğlu Hasan’ın ayakkabısı bile yoktur. Çıplak ayaklı yetime Gazi Paşa “İstersen seni Ankara’ya götürüp okutayım” der. Aldığı cevap tam bir Türk çocuğunun asaletidir. Hasan “Kardeşlerimden ayrılamam” cevabını verir.

Deli Ağa’nın kızı Fadime 9 yaşındadır. Gazi Paşa’nın elini öper. Çok sevdiği kahramanlardan Deli Ağa’nın güzel kızının başını okşayan Gazi Paşa ona; “Çok güzel gözlerin var” der. Fatma’nın cevabı da güzeldir; “Sizin gözleriniz benimkinden daha güzel” güzel hatıralardır.

Atatürk’ün yazın İstanbul’da, kışın Dörtyol’da yaşayan kız kardeşi Makbule Atadan hanımefendi, dayısının oğlu Abdurrahman Aldırma beyefendi, Abdurrahman’ın oğlu Mete’nin, Dörtyol’a geldiğinde Makbule hanımefendiye özel şoförlük yapan Dörtyolluların tanıtılması da kitabı zenginleştirmiştir.

Teşekkürler Kadir hocam.

İsmet İpek

Administrator
Administrator
Editörden Yazı Atölyesi, Çağdaş Türk ve Dünya Edebiyatı’nı merkezine alan bir Websitesidir. Yazı Atölyesi’ni kurarken, okurlarımızı günümüzün nitelikli edebi eserleriyle tanıtmayı ve tanıştırmayı hedefledik. Yazarlarımız, Yazı Atölyesi’nde, edebiyat, sanat, tarih, resim, müzik vb. pek çok farklı alandan bizlere değer katacağını düşünüyoruz. Bu amaçla, sizlerden gelen, öykü, hikaye, şiir, makale, kitap değerlendirmeleri, tanıtımı ve film tanıtım yazıları, anı ve edebiyata ilişkin eleştiri yazılarla, eserlerinize yer veriyoruz. Böylelikle kitaplarınızla eserlerinizin yer aldığı Yazı Atölyesi’nde, dünya çağdaş edebiyatı ile sanatın pek çok farklı alanında değer katacağına inanıyoruz. Yazı Atölyesi kültür sanatın, hayatın pek çok alanını kapsayan nitelikli edebiyat içerikli haber sunar. Bu nedenle başka kaynaklardan alınan, toplanan, bir araya getirilen bilgileri ve içerikleri kaynak belirtilmeksizin yayına sunmaz. Türkçenin saygınlığını korumak amacıyla ayrıca Türk Dil Kurumu Sözlüğünde önerilen yazım kuralları doğrultusunda, yayınladığı yazılarda özellikle yazım ve imla kurallarına önem verilmektedir. Yazı Atölyesi, üyeleri ve kullanıcılarıyla birlikte interaktif bir ortamda haticepekoz@hotmail.com + yaziatolyesi2015@gmail.com mail üzerinden iletişim içinde olan, bu amaç doğrultusunda belirli yayın ilkesini benimsemiş, sosyal, bağımsız, edebiyat ağırlıklı bir dijital içerik platformudur. Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Email: yaziatolyesi2016@gmail.com haticepekoz@hotmail.com GSM: 0535 311 3782 -------*****-------
YAZARA AİT TÜM YAZILAR
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.