Folklor / Halk Bilimi Dergileri / Terzi Nuri Kaymaz

21.05.2018

2.976

A⁺

A^-

Folklor / Halk Bilimi Dergileri / Terzi Nuri Kaymaz

Türk Halk Bilgisi ve Halk Edebiyatı…

Türkiye’de yayınlanan ilk folklor dergileri Halk Bilimi açısından günümüze aktarılan önemli kaynaklardır. Cumhuriyetin başlangıcıyla başlayan folklor/halk bilimi dergileri 1980’e kadar yayınlanmıştır. Bunlardan bazıları:

* HALK BİLGİSİ MECMUASI

Halk bilgisi alanında ilk dernek Türk Halk Bilgisi Derneği adıyla 1927 yılının Kasım ayında Ankara’da kurularak çalışmalarına başlamış, bir kaç ay sonra 1928 yılının hemen başında eski harflerle yıllık şekilde tek ciltlik halk bilgisi mecmuası yayınlanmıştır. Derneğin kurucularından Ziyaeddin F. Fındıkoğlu’nun Fransa’ya öğrenim için gitmesi üzerine Ankara’da ki merkezin çalışmaları yavaşlamış, buna karşınİstanbul’da kurulan şubesi yoğun bir çalışma dönemine girmiştir. Şubenin kurucularından başlıcaları: Mehmet Halit Bayra, Abdülkadir İnan, Agah Sırrı LEvent, Ahmet Ağaoğlu, Ahmet Kutsi Tecer, Ekrem Besim, İhsan Hamamizade, İzzet Adil, Melahat Sabri, Mehmet Ragıp Kösemihal (Gazi Mihal), R. Hakkı, Öğretmen Sadi Sırrı Numan, Dr. A. Süheyl Ünver, Yusuf Ziya Demirci sayılabilir. İlk çalışmalar belediye binasında gerçekleştirilir. Dernek sık sık Anadolu’da derleme gezileri gerçekleştirir ve 10 kitap yayınlar.

* HALK BİLGİSİ HABERLERİ

Türk Halk Bilgisi Derneği Kasım 1929, Mayıs 1931 tarihleri arasında on dokuz sayı Halk Bilgisi Haberleri Dergisini yayınlar. daha sonra derginin çıkartılmasına iki yıl ara verilir. Ve dernek merkezi ve şubeleri ile kendini feshederek halkevlerine katılır. İki yıl aradan sonra 1933 yılında M. Fuat Köprülü’nün Eminönü Halkevi; dil tarih ve edebiyat kolu başkanı olmasından sonra Eminönü Halkevi yayın organı olarak yasına girer ve 1941 yılına dek 121 sayı yayınlanır. 1941 yılında pek çok dernek yasaklanmıştır. 1946 yılında derneklere yeniden izin verilmesiyle birlikte eski dernek üyeleri Türk Halk Bilgisi Derneği’ni yeniden kurarlar ve yayınına ara verdikleri dergiyi beş yıl aradan sonra Halk bilgisi Haberler adı ve 122 sayı numarası ile Ülkü Basımevinde basılarak yeniden yayınlanır. Dernek başkanlığına M. Uras, genel sekreterliğine de Ziayeddin F. Fındıkoğlu gelmiştir. Bu kez de parasızlık nedeniyle 122 sayı basımevinden alınamaz. Kısa bir süre sonra yeniden seçim yapılır ve başkanlığına getirilen İhsan Hançer dergiden yalnızca 10 adet alıp meraklılara ve eşe dosta dağıtır. Dergileri bir yıl saklayan basımevi sahibi bir yıl sonra kilo ile kesekağıtçılara satar. Dergi daha sonra üç sayı daha yayınlanır ve son sayı Ocak 1948 tarihlidir.

* FOLKLOR POSTASI DERGİSİ

1944 yılının Kasım Ayında sahibi olarak Kemal Akça, yazıişleri müdürü olarak da İhsan Hançer görünen Folklor Dergisi yayınlanır; ne var ki Kemal Akça milletvekilliğine aday olup dergiyi çıkartmak için ayırdığı parayı bu iş için harcaması üzerine İhsan Hançer yöneticilikten çekilir. Ve bu dergide 1946 yılına dek 19 sayı çıkartılabilir.

* FOLKLOR DERGİSİ

İstanbul Eminönü Halkevi, Halk Bilgisi Haberleri’nin yerine İskender Sertelli’nin yöetiminde Folklor adlı dergiyi çıkartır. 1943 yılına dek olanaksızlıklar nedeniyle ikinci sayı yayınlanamaz ve tek sayılık bir dergi olarak kalır.

* TÜRK FOLKLOR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ

Folklor Postası Dergisi’nden ayrılan İhsan Hınçer, Cumhuriyetin ilk yıllarından beri folklor araştırmaları yapan kişileri ve yeni genç kuşağı yanına alarak 1946 yılının Ağustos Ayında tek başına Türk Folklor Araitırmaları Dergisi’ni çıkartmaya başlar. 1951 yılında Halkevleri ve Halk Odaları’nın kapatılmasından sonra bu konuda tek kalarak Halk Ekini’ne hizmeti sürdürür. Bütün olanaksızlıklara karşın büyük bir özveriyle 1975 yılına dek yayın yaşamını sürdürür. Ve bu süre içerisinde tek bir ay bile aksamadan 310 sayı çıkartılır. Gerek yurt içinde, gerekse yurt sışında oldukça yaygınlaşan dergi, gençlerin halk bilgisi konularına ilgisini sağlayacak yayınlar yapar. Dünya çapında pek çok üniversite kütüphanesinin abone olduğu ve kitaplığına kazandırdığı bu dergi halk bilgisi konusunda yetkin bir kaynak yayın organı olarak anılmaktadır. İlk sayılar 20, daha sonra da 24, en sonunda da 32 sayfa olarak yayınlanan derginin ilk altı cildi 24, sonrakileri de 18 sayıdan oluşur. Ocak 1975 de çıkan 366 sayı ile 15 cildini tamamlayan dergi pek çok da özel sayı hazırlar:

Halk Oyunları (105 sayı Mayıs 1958); M. R. Gazimihal (152 sayı Mart 1962); Selçuklu-Kars (181 sayı Ağustos 1964); Artvin (201 sayı Nisan 1966); A. K. Tecer (218 sayı Eylül 1967); 20 yıl (Temmuz 1968); B. K. Çağlar (247 sayı Şubat 1970); Cumhuriyetin 50. Yılı (291 sayı Ekim 1973); Aşık Veysel (196 sayı Mart 1974).

Önceleri derginin hem sahibi hem yazı işleri müdürü olan İhsan Hınçer, daha sonra genel yayın müdürlüğüne geçerek yazı işleri sorumluluğunu İstanbul Üniversitesi’nde sosyoloji okuyan, halk bilgisi konusunda çalışmalar yapan ve bitirme tezini “Ay Hakkında İnanışlar” üzerine hazırlayan oğlu Bora Hınçer’e devreder.

İhsan Hınçer, 1946 yılında ikinci kez kurulan Türk Halk Bilgisi Derneği’ne M. Uras’dan sonra başkan seçilir.

* TÜRK ETNOĞRAFYA DERGİSİ

Milli Eğitim Bakanı Prof. Ahmet Özel döneminde Ekim 1956 tarihinde, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nce üç aylık olarak yayınlanır. Resimler ve araştırma yazıları ile maddesel halk bilgisi konularına değinir. Aralıklarla da olsa 1973 yılına dek 13 sayı yayınlanabilmiştir.

* FOLKLOR DERGİSİ

1966 yılında kurulan Türk Folklor Kurumu tarafından 1969 yılının Mayıs ayında aylık dergi olarak çıkar ve 1970 yılına dek yaklaşık 30 sayı kadar yayınlanır. Dernek, halk oyunlarına ağırlık verirken, halk bilgisi derlemeleri de yapar. Ve bu konularda bir dizi konferans düzenler.

* FOLKLORA DOĞRU DERGİSİ

Boğaziçi Üniversitesi (Robert Koleji Yüksek Bölümü) folklor kulübünün 1969 tarihinde çıkarmaya başladığı özgün bir dergidir. Kulüp, Türk Folklor Kurumu gibi halk oyunları derleme ve araştırma çalışmaları gerçekleştirir. Önceleri yalnızca ders yılı döneminde yılda 8 sayı olarak yayınlanır. Son zamanlarda yayınını iki aylık olarak sürdürür. Ocak-Şubat 1975 tarihli sayısı 38 sayısıdır ve 37 sayısı derginin “bilmece” konusunda tek özel sayıdır. Derlemeden çok halk ekini, halk müziği, halk edebiyatı, Kur’an, disiplin ve teknikleriyle ilgili halk bilgisi konularında araştırma ve inceleme yazılarına yer verilir. Halen yayın yaşamını sürdürmektedir.

* SİVAS FOLKLOR DERGİSİ

Şubat 1973 tarihinde İbrahim Aslanoğlu tarafındanaylık dergi olarak Sivas’da yayınını aksatmadan düzenli olarak yayınlanır. Sivas ve yöresiyle ilgili derleme ve araştırmalara yer verir. Değişik yerlerde yayınlanan Sivas ile ilgili yazıları sayfalarına aktararak Sivas İle ilgili çalışmaları bir araya getirir. Son sayılarda da başka yörelerin halk bilgisi konularına da yer verir. Araştırmacı Nuri Kaymaz.

KAYNAKÇA:

Yön Dergisi /Ocak 1966

Türkiye’nin 70 Yıl Kitabı / Hürriyet Yayınları

Folklor Dergisi / Nuri Kaymaz Yazısı

Acaroğlu, Türker, Ozan, Fıtrat, “Türk Halk Bilgisi Halk Edebiyatı Üzerine”

Boğaziçi Üniversitesi Halk Bilimi Yıllığı, İstanbul 1974

Esmer Dergisi, Kasım 2005

Güneş Gazetesi, 10 Ağustos 1989

Sanat Emeği Dergisi, Sayı 4, Haziran 1978

Seçme Yayınlar Kaynakçası, Tdk Yay. Ankara 1972

Su Dergisi, Aralık 1956

Tarih Ve Toplum Dergisi, Sayı 57, Temmuz 1999

Trt 2, 19 Aralık 2007 Tarihli Izlence Saat 17:50

Türk Etnografya Folklor Derneği Tüzüğü, Ankara 1962

Ülkü Dergisi, Sayı 49, 1943

…..

Nuri Kaymaz

ÖNCEKİ KONU

Hissedebilmek / Nevra Çağlayan

SONRAKİ KONU

Plajdaki Ayna’dan / Sait Faik Abasıyanık

ETİKETLER: edebiyatı, Halk, Nuri Kaymaz, Türk

Administrator

Editörden Yazı Atölyesi, Çağdaş Türk ve Dünya Edebiyatı’nı merkezine alan bir Websitesidir. Yazı Atölyesi’ni kurarken, okurlarımızı günümüzün nitelikli edebi eserleriyle tanıtmayı ve tanıştırmayı hedefledik. Yazarlarımız, Yazı Atölyesi’nde, edebiyat, sanat, tarih, resim, müzik vb. pek çok farklı alandan bizlere değer katacağını düşünüyoruz. Bu amaçla, sizlerden gelen, öykü, hikaye, şiir, makale, kitap değerlendirmeleri, tanıtımı ve film tanıtım yazıları, anı ve edebiyata ilişkin eleştiri yazılarla, eserlerinize yer veriyoruz. Böylelikle kitaplarınızla eserlerinizin yer aldığı Yazı Atölyesi’nde, dünya çağdaş edebiyatı ile sanatın pek çok farklı alanında değer katacağına inanıyoruz. Yazı Atölyesi kültür sanatın, hayatın pek çok alanını kapsayan nitelikli edebiyat içerikli haber sunar. Bu nedenle başka kaynaklardan alınan, toplanan, bir araya getirilen bilgileri ve içerikleri kaynak belirtilmeksizin yayına sunmaz. Türkçenin saygınlığını korumak amacıyla ayrıca Türk Dil Kurumu Sözlüğünde önerilen yazım kuralları doğrultusunda, yayınladığı yazılarda özellikle yazım ve imla kurallarına önem verilmektedir. Yazı Atölyesi, üyeleri ve kullanıcılarıyla birlikte interaktif bir ortamda haticepekoz@hotmail.com + yaziatolyesi2015@gmail.com mail üzerinden iletişim içinde olan, bu amaç doğrultusunda belirli yayın ilkesini benimsemiş, sosyal, bağımsız, edebiyat ağırlıklı bir dijital içerik platformudur. Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Katkılarınızdan dolayı teşekkür ederiz. http://yaziatolyesi.com/ Editör: Hatice Elveren Peköz Email: yaziatolyesi2016@gmail.com haticepekoz@hotmail.com GSM: 0535 311 3782 -------*****-------

YAZARA AİT TÜM YAZILAR

BİR YORUM YAZIN

[ Yoruma cevap yazmaktan vazgeç ]

Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.